Boşanmada Islah Harcı

Islahla Yeni Boşanma Sebebi Ekleyen Davacıdan Harç Alınmaması

Yargıtay 2. HD. 2018/1484 E., 2018/8676 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Karşılıklı Boşanma

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı-davacı erkek tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Taraflardan her biri, yapmış olduğu usul işlemlerini kısmen veya tamamen ıslah edebilir [HMK m.176-(l)]. Islah, tahkikatın sona ermesine kadar yapılabilir [HMK m.l77-(l)]. Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 176 vd. maddelerinde, ıslahın harca tabi olacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. 492 sayılı Harçlar Kanunu’nda da “ıslah harcı” şeklinde bir harç türü yer almamaktadır. O halde sırf ıslah istemi sebebiyle harç alınamaz.
Bunun yanında, ıslah sonucunda, dava/talep konusunun miktar veya değeri artarsa ve artan miktar veya değer için harç ödenmesi gerekiyorsa, ancak o zaman harç ödenmesi/tamamlanması gerekir.
Somut olayda, davalı-davacı erkek duruşmada ve 08.03.2016 tarihli ıslah dilekçesiyle davanın hukuki sebebini zina sebebi ile boşanma yanında, haysiyetsiz hayat sürme ve pek kötü veya onur kırıcı davranış sebebiyle boşanma olarak ıslah ettiğini beyan etmiştir. Mahkemece, davalı-davacı erkek tarafından ıslaha ilişkin maktu ıslah harcı yatırılmamış olduğu böylelikle usulüne uygun yapılmış bir ıslah işlemi olmadığı gerekçesiyle davalı-davacı erkeğin haysiyetsiz hayat sürme ve pek kötü veya onur kırıcı davranış sebebine dayalı boşanma talebi hakkında karar verilmesine yer olmadığına karar verilmiştir. Oysa Hukuk Muhakemeleri Kanunu’nun 176 vd. maddelerine göre, taraflardan herbiri dava/cevap dilekçesini ıslah ederek yeni bir vakıa ekleyebilir, davanın hukuki sebebini genişletip, değiştirebilir ıslah karşı tarafın veya mahkemenin kabulüne bağlı olmadığı gibi bu konularda harç ödenmesine de gerek yoktur.
O halde mahkemece; davalı-davacınm haysiyetsiz hayat sürme (TMK m. 163), pek kötü veya onur kırıcı davranış sebebine dayalı (TMK m. 162) boşanma talebi hakkında tüm deliller değerlendirilerek sonucu uyarınca bir karar verilmesi gerekirken ıslah işlemi dikkate alınmaksızın yazılı şekilde karar verilmesi doğru olmayıp, bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre yeniden hüküm kurulması gerekli hale gelen boşanma davaları ve fer’ileri hakkında diğer temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 05.07.2018(Prş.)

Aksi Yönde: Yargıtay 2. HD. 2015/22209 E., 2016/9441 K.
“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Boşanma

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm, davacı erkek tarafından Türk Medeni Kanununun 161, 162 ve 163. maddeleri gereğince boşanma talebinin reddine karar verilmesi ile nafakalar yönünden, davalı kadın tarafından ise tamamına yönelik olarak temyiz edilerek; temyiz incelemesinin duruşmalı olarak yapılması istenilmekle; duruşma için belirlenen 09.05.2016 günü duruşmalı temyiz eden davacı … vekilleri Av. … ve Av. …. ile karşı taraf temyiz eden davalı … ile vekili Av. …geldiler. Gelenlerin konuşması dinlendikten sonra işin incelenerek karara bağlanması için duruşmadan sonraya bırakılması uygun görüldü. Bugün dosyadaki bütün kağıtlar okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı erkek; 08.11.2013 tarihinde evlilik birliğinin sarsılması hukuki nedenine dayalı olarak (TMK m. 166/1) açtığı boşanma davasını 08.04.2014 günlü dilekçesi ile zina (TMK m.161), onur kırıcı davranış (TMK m.162) ve haysiyetsiz hayat sürme (TMK m. 163) hukuki sebeplerine göre boşanma kararı verilmesi talebiyle ıslah etmiştir (HMK m.l76). Davacı erkek ıslah talebiyle,ilgili olarak her hangi bir harç yatırmamıştır. Eksik harç tamamlanmadıkça müteakip işlemler yapılamaz. Mahkemece, davacıya maktu ıslah harcını ikmal etmesi için süre verilmesi (Harçlar Kanunu m. 30-32) gerekirken, maktu harç eksikliğinin tamamlattırılması yönünde işlem yapılmadan, yargılamaya devamla yazılı şekilde karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre tarafların temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, duruşma için taktir olunan 1.350,00 TL. vekalet ücretinin davacıdan alınıp davalıya verilmesine ve 1.350,00 TL. vekalet ücretinin davalıdan alınıp davacıya verilmesine, temyiz peşin harcının istek halinde yatıranlara geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 09.05.2016 (Pzt.)

Islahla Nafaka İsteyenden Maktu Harç

Yargıtay 2. HD. 2015/25605 E., 2017/3886 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :Asliye Hukuk (Aile) Mahkemesi

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davacı-karşı davalı erkek tarafından; kendi boşanma davasının reddi, kusur belirlemesi, nafaka ve tazminatlar ile vekalet ücreti yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre, davacı-karşı davalı erkeğin aşağıdaki bendin kapsamı dışında kalan temyiz itirazları yersizdir.
2-Davalı-karşı davacı kadın, dilekçelerin karşılıklı verilmesi aşamasında yoksulluk nafakası ile maddi ve manevi tazminat (TMK m.174/1-2) talebinde bulunmadığı halde, ilk kez tahkikat aşamasında sunduğu 03.04.2015 tarihli dilekçede yoksulluk nafakası ve maddi-manevi tazminat isteğinde bulunmuş ancak usulüne uygun harç verilerek yapılan ıslah talebi bulunmadığı halde mahkemece bu beyanın ıslah niteliğinde olduğu gerekçesiyle kadın yararına yoksulluk nafakası ile maddi tazminata hükmolunmuştur. Islah işleminin sözlü olarak da yapılması mümkün olduğuna göre, ıslah edilen talebin boşanmanın fer’isi niteliğinde olduğu dikkate alındığında, ıslah halinde maktu ıslah harcının yatırılması gerekli ve yeterlidir (Yargıtay 2. Hukuk Dairesi 21.12.2015 tarih E.2015/1041- K.2015/24611). Mahkemece, davalı-karşı davacıya bu istekle ilgili olarak maktu ıslah harcını ikmal etmesi için süre verilmesi (Harçlar Kanunu m. 30-32), harcın ikmali halinde yoksulluk nafakası ve tazminat talepleri hakkında değerlendirme yapılması, harcın ikmal edilmemesi halinde ise Harçlar Kanunu’nun 30. maddesi gereğince işlem yapılması gerekirken, maktu harç eksikliği tamamlattırılmadan, yargılamaya devamla tedbir-yoksulluk nafakası ile maddi tazminata karar verilmesi doğru görülmemiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda 2. bentte gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma kapsamı dışında kalan temyize konu bölümlerin yukarıda (1.) bentte gösterilen sebeple ONANMASINA, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 05.04.2017(Çrş.)

Yargıtay 2. HD. 2016/9968 E., 2018/929 K.

“İçtihat Metni”

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı erkek tarafından, tamamı yönünden, davacı kadın tarafından ise, nafaka ve tazminat yönünden temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
1-Dosyadaki yazılara, kararın dayandığı delillerle kanuna uygun sebeplere ve özellikle delillerin takdirinde bir yanlışlık görülmemesine göre, davalı erkeğin temyiz itirazları yersizdir.
2-Davacı kadının temyiz itirazlarının incelenmesine gelince;
Davacı kadın evlilik birliğinin sarsılması hukuki sebebine davalı olarak boşanma davası açmış, davalı erkek süresinde cevap dilekçesi vermiş ve mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir. Taraflardan her biri, yapmış olduğu usul işlemlerini kısmen veya tamamen ıslah edebilir [HMK m.176-(l)]. Islah, tahkikatın sona ermesine kadar yapılabilir [HMK m.177 -(1)].
Hukuk Muhakemeleri Kanununun 176 vd. maddelerinde, ıslahın harca tabi olacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. 492 sayılı Harçlar Kanununda “ıslah harcı” şeklinde bir harç türü yer almamaktadır. O halde sırf ıslah istemi sebebiyle harç alınamaz. Bunun yanında, ıslah sonucunda, dava/talep konusunun miktar veya değeri artarsa ve artan miktar veya değer için harç ödenmesi gerekiyorsa, ancak o zaman harç ödenmesi/tamamlanması gerekir. Somut olayda, davacı kadın vekili 05.12.2015 havale tarihli ıslah dilekçesiyle tazminat ve nafaka istemlerinde bulunmuştur.
Mahkemece; ’”davacı maddi manevi tazminat, yoksulluk, iştirak nafakası talebinde bulunmuş ise de usulüne uygun ıslah yapılmadığı ve karşı tarafın bu konuda açık muvakatının olmadığı anlaşılmakla bu konuda karar verilmesine yer olmadığına ”şeklinde hüküm kurulmuştur. Oysa Hukuk Muhakemeleri Kanununu’nun 176 vd. maddelerine göre, tarafların herbiri dava/cevap dilekçesini ıslah ederek yeni bir vakıa ekleyebilir, yeni vakıa için delil gösterebilir, boşanma davasının eki niteliğinde olan maddi-manevi tazminat isteminde bulunabilir. Islah karşı tarafın veya mahkemenin kabulüne bağlı olmadığı gibi bu konularda harç ödemesine de gerek yoktur.
…/…
O halde mahkemece; davacının ıslah dilekçesi davalıya tebliğ edilerek, davacının tazminat ve nafaka talepleri konusunda bir karar verilmesi gerekirken, ıslah istemi dikkate alınmaksızın, yazılı şekilde hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün 2. bentte gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre davacı kadının sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, bozma kapsamı dışında kalan temyiz itirazlarının 1. bentte gösterilen sebeple ONANMASINA, aşağıda yazılı harcın davalıya yükletilmesine, peşin harcın mahsubuna 143.50 TL temyiz başvuru harcı peşin yatırıldığından başkaca harç alınmasına yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatıran davacıya geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 22.01.2018 (Pzt.)

Boşanmada Islahla Tazminat İsteyen Davacıdan Harç Alınmaması

Yargıtay 2. HD. 2016/5659 E., 2017/11092 K.

“İçtihat Metni”

MAHKEMESİ :Aile Mahkemesi
DAVA TÜRÜ : Boşanma

Taraflar arasındaki davanın yapılan muhakemesi sonunda mahalli mahkemece verilen, yukarıda tarihi ve numarası gösterilen hüküm davalı erkek tarafından temyiz edilmekle, evrak okunup gereği görüşülüp düşünüldü:
Davacı kadın evlilik birliğinin sarsılması hukuki sebebine dayalı olarak boşanma davası açmış, mahkemece davanın kabulüne karar verilmiştir.
Hüküm davalı erkek tarafından temyiz edilmiştir.
Taraflardan her biri, yapmış olduğu usul işlemlerini kısmen veya tamamen ıslah edebilir [176-(1)]. Islah, tahkikatın sona ermesine kadar yapılabilir [177-(1)].
HMK’nun 176 vd. maddelerinde, ıslahın harca tabi olacağına ilişkin bir düzenleme bulunmamaktadır. 492 sayılı Harçlar Kanunu’nda da “ıslah harcı” şeklinde bir harç türü yer almamaktadır. O halde sırf ıslah istemi sebebiyle harç alınamaz.
Bunun yanında, ıslah sonucunda, dava/talep konusunun miktar veya değeri artarsa ve artan miktar veya değer için harç ödenmesi gerekiyorsa, ancak o zaman harç ödenmesi/tamamlanması gerekir.
Somut olayda, davalı erkek vekili 01.09.2014 havale tarihli ıslah dilekçesiyle yeni vakıa olarak davacı kadının sadakatsizliğini ileri sürmüş, dayanak delillerini göstermiş, maddi ve manevi tazminat talebinde bulunmuş, 09.12.2014 tarihli duruşmada buna ilişkin tanık…’nın dinlenmesini talep etmiş, davacı vekili ise 25.09.2014 tarihli duruşmada ıslah dilekçesini kabul etmediğini bildirmiştir. Mahkemece, davalı erkeğin bu talebiyle ilgili bir karar verilmemiş, bildirilen tanığı dinlenmeden hüküm kurulmuştur. Oysa HMK’nun 176 vd. maddelerine göre, taraflardan herbiri dava/cevap dilekçesini ıslah ederek yeni bir vakıa ekleyebilir, yeni vakıa için delil gösterebilir, boşanma davasının eki niteliğinde olan maddi-manevi tazminat isteminde bulunabilir. Islah karşı tarafın veya mahkemenin kabulüne bağlı olmadığı gibi bu konularda harç ödemesine de gerek yoktur.
O halde mahkemece; davalının ıslah dilekçesinde belirttiği yeni vakıa ile ilgili tanığı da dinlenerek, tüm deliller birlikte değerlendirilip, sonucu uyarınca bir karar verilmesi gerekirken, davalının ıslah istemi değerlendirilmeden, yazılı şekilde eksik incelemeyle hüküm kurulması bozmayı gerektirmiştir.
SONUÇ: Temyiz edilen hükmün yukarıda gösterilen sebeple BOZULMASINA, bozma sebebine göre sair temyiz itirazlarının şimdilik incelenmesine yer olmadığına, temyiz peşin harcının istek halinde yatırana geri verilmesine, işbu kararın tebliğinden itibaren 15 gün içinde karar düzeltme yolu açık olmak üzere oybirliğiyle karar verildi. 16.10.2017(Prş.)