Hırsızlık Suçu ve Cezası & Nitelikli Hırsızlık Suçu

Hırsızlık suçu, başkasının zilyetliğindeki taşınır malı, onun rızası olmadan yarar sağlamak amacıyla bulunduğu yerden alarak işlenen suçtur. Bu suçun gerçekleşmesi açısından önemli olan malın kime ait olduğu değil, kimin elinde bulunduğudur. Dolayısıyla örneğin, arkadaşının telefonu kendisinde olan kişi bu telefonu çaldırırsa, hırsızlık suçunun mağduru kendisi olur, telefonun sahibiyse suçtan zarar gören konumundadır.

Genel Olarak Hırsızlık Suçu ve Cezası – TCK 141

Malvarlığına karşı suçlar arasında sayılan bu suçun temel şekli TCK m. 141’de düzenlenmiştir. İlgili maddeye göre, hırsızlık suçunun cezası bir yıldan üç yıla kadar hapis cezasıdır. Fakat cezayı azaltan ve artıran nitelikli hallerin olduğu da unutulmamalıdır. Bu nitelikli hırsızlık hallerine yazımızın ilerleyen kısımlarında değindik.

Failin Yarar Sağlama Kastı Yoksa Hırsızlık Suçu Yoktur

Madde metninden lafzen anlaşıldığına göre, hırsızlık suçunun manevi unsurunun gerçekleşmesi için kastın bulunması yeterli değildir. Uygulama ve doktrinde “özel kast” olarak da adlandırılan yarar sağlama maksadının da bulunması gerekir. Dolayısıyla failin söz konusu eşyayı ele geçirmesinde kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadı yoksa suç oluşmamıştır. Aşağıda yer alan örnek olayda, eşinin birlikte olduğu adamın ayakkabısını ele geçiren adamın maksadı bunu boşanma davasında delil olarak kullanmak olduğundan, özel kastı bulunmaz. Dolayısıyla yarar sağlama kastı olmadan yaptığı bu eylem hırsızlık suçundan cezalandırılmayacaktır.

• “…sanığın olay tarihinde 17:30 sıralarında ayrı yaşadığı resmi nikahlı eşinin evine gittiği ve oda içinde mağdur …’yı görünce, “bu adam kim” diyerek eşiyle tartışmaya başladığı, mağdurun bu sırada ayakkabılarını giyemeden 1. kattaki evin balkonundan aşağı atlayıp olay yerinden ayrıldığı olayda; sanığın ayakkabıları eşine karşı açacağı boşanma davasında delil olması amacıyla aldığına ilişkin savunmasının aksine, ayakkabıları kendisine veya bir başkasına yarar sağlamak maksadıyla aldığına dair mahkumiyetine yeterli her türlü şüpheden uzak, kesin ve inandırıcı delil bulunmadığı gözetilmeden hırsızlık suçundan beraati yerine, yazılı şekilde mahkumiyet hükmü kurulması…” Y. 8. Ceza Dairesi 2019/4065 E. , 2021/20682 K.

Benzer şekilde, üçünci kişinin yanıltması sonucu bir taşınırı olduğu yerden alan kişiye de ceza verilmez. Zira hırsızlık suçu taksirle işlenememektedir.

• “…Sanıklar … ve … tüm aşamalarda, sanık …’un, alacağına mahsuben suça konu motoru aldığını kendilerine söylediğini, kendilerinin de sanık …’e motoru araca yüklemekte yardım ettiklerini, hırsızlık yaptıklarını bilmediklerini beyan ettikleri, sanık …’un da sanıklar … ve …’nın, katılanın bilgi ve rızası dışında motoru aldıklarını bildiklerine dair bir beyanı olmadığı gibi, motoru sattığında aldığı paradan adı geçen sanıklara para vermediğini ifade ettiği, dosyadaki tüm beyanlar nazara alındığında, yalnızca motoru geldikleri araca yüklemekte yardım eden sanıklar … ve …’nın, hırsızlık kastı ve sanık …’un eylemine iştirak iradesi ile hareket ettiklerine dair delillerin nelerden ibaret olduğu hükümde gösterilmeden mahkumiyetlerine karar verilmesi…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/4869 E. , 2021/20700 K.

Nitelikli Hırsızlık Suçu: 3-7 Yıl Arası Hapis Cezası Halleri

Nitelikli hırsızlık suçunun cezası, TCK 142’de düzenlendiği fıkraya göre değişecektir. Birinci fıkrada sayılan hallerin bulunması durumunda, nitelikli hırsızlık suçunun cezası 3-7 yıl arası hapistir. Alt başlıklar altında bunlar detaylandırılmış, ancak mülga edilen 142/1-b ve f bentleri üzerinde durulmamıştır.

TCK m. 142/1-a

TCK 142/1-a hükmüne göre, kamu kurum ve kuruluşlarında veya ibadete ayrılmış yerlerde bulunan ya da kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşyanın çalınması durumunda, hırsızlık suçunun cezası üç yıldan yedi yıla kadar hapistir.

Kamu Kurum ve Kuruluşlarında veya İbadethanede Hırsızlık

Bu tür yerlerde bulunan eşyaların kime ait olduğu veya ne amaçla orada bulunduğu önemli değildir. Dolayısıyla kamu malı olmasının veya kamu hizmetine yararlı olmasının hırsızlık suçuna bir etkisi yoktur.

• “…Suç tarihinde 12 yaşını doldurup 15 yaşını doldurmamış olan suça sürüklenen çocuğun gündüz vakti müştekinin camide namaz kıldığı sırada çantasını çalması şeklindeki eyleminin olay tarihi itibariyle TCK’nın 142/1-a, 31/2. maddelerinde düzenlenen hırsızlık suçunu oluşturduğu…” Y. 2. Ceza Dairesi 2021/7145 E. , 2021/16132 K.

Fakat 2014’te yapılan değişiklikle birlikte, bina içinde muhafaza altına alınan mallar hakkında artık daha ağır cezayı gerektiren 142/2-h bendinin uygulandığını belirtelim. Dolayısıyla 142/1-a hükmü daha çok kamu kurumu dışındaki kamu yararına tahsis edilen mallara uygulanmaktadır.

• “…Sanığın, bina niteliğinde olan cami içinde bulunan sadaka kutusundan para çalma şeklindeki eyleminin suç tarihi itibarıyla TCK’nın 142/2-h maddesinde düzenlenen suçu oluşturduğu gözetilmeden TCK’nın 142/1-a maddesi ile uygulama yapılması…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/10786 E. , 2021/17865 K.

Kamu Kurumunun Eklentisinde İşlenen Hırsızlık Suçu

142/1-a, kamu kurumlarının eklentilerini kapsamadığından, eklenti niteliğindeki yerlerde işlenen hırsızlık suçunun cezasında artırım yapılmaz. Ancak somut olayın şartlarına göre 142/2-h bendini uygulamak gerekebilir. Dolayısıyla diğer nitelikli haller de değerlendirilmelidir.

• “…5237 sayılı TCK’nın 142/1-a maddesinde “Suça konu eşyanın kamu kurum ve kuruluşlarında bulunmasından” söz edilip, bu binaların eklentisinden açıkça söz edilmemesi karşısında, sanığın Jandarma Komutanlığı’nın hizmet binasının bulunduğu etrafı tellerle çevirili bahçedeki kesili halde olan kabloları çalması şeklindeki eyleminin, TCK’nın 142/1-b maddesinde düzenlenen hırsızlık suçunu oluşturduğu gözetilmeden, aynı Kanun’un 142/1-a maddesi ile uygulama yapılması…” Y. 2. Ceza Dairesi 2021/15205 E. , 2021/17121 K.

Hırsızlık Suçunun Kamu Yararına veya Hizmetine Tahsis Edilen Eşya Hakkında İşlenmesi

Suça konu eşya kamu kurumu veya ibadethane içerisinde bulunmasa bile kamunun faydasına kulanılıyorsa 142/1-a hükmü uygulanır. Dolayısıyla kamu malını çalmanın cezası 3-7 yıl arasında hapistir.

• “…… Büyükşehir Belediyesine ait kamu malı olup kamu hizmetine tahsisli olan demir korkulukların çalınması şeklinde gerçekleşen olayda; suça sürüklenen çocuğun, eylemine uyan 5237 sayılı TCK’nın 142/1-a maddesi yerine TCK’nın 142/1-e maddesi ile cezalandırılması…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/4224 E. , 2021/19834 K.
• “…ASKİ görevlisinin “Çalınan rögar kapağının (ızgaranın) yağmur sularının toplandığı giderlerin üzerinde koruyucu görevi yaptığına” yönelik beyanı dikkate alındığında, sanığın eyleminin TCK’nın 142/1-a maddesinde tanımlanan hırsızlık suçunu oluşturduğu halde…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/15059 E. , 2021/19604 K.

İlgili eşyanın kamu malı olması da zorunluluk değildir. Özel şirketlere ait olan ve kamu yararında kullanılan eşyaların çalınması da nitelikli hırsızlık suçudur. Elektrik, su, doğalgaz veya telekomünikasyon şirketlerinin malları duruma göre bunlara örnek olabilir.

• “…DEDAŞ’a ait sokak aydınlatma direklerinin kablolarının toprak altından çıkarılarak çalınması eyleminin TCK’nın 142/1-a maddesine uymasına rağmen…” Y. 2. Ceza Dairesi 2021/15598 E. , 2021/19262 K.

TCK m. 142/1-c

Halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı içinde veya bunların belli varış veya kalkış yerlerinde bulunan eşya hakkında hırsızlık suçu işlenmişse, TCK 142/1-c’ye göre cezası üç yıldan yedi yıla kadar hapistir.

Toplu Taşıma Aracı İçinde İşlenen Hırsızlık Suçu

Ulaşım aracının şehir içi ya da şehirler arası faaliyet göstermesi hırsızlık suçunun bu nitelikli hali bakımından fark yaratmamaktadır. Dolayısıyla bir halk otobüsünde veya minibüste işlenen hırsızlık suçunun cezası da 3-7 yıl arası hapistir.

• “…Sanığın aşamalarda alınan savunmasında, suça konu cep telefonunu mağdurun üzerinden almadığını, koltuğun üzerinde bulduğunu savunması ile Cd inceleme tutanağında da sanığın telefonu alma anının görünmediğinin tespiti karşısında, sanığın eyleminin 5237 sayılı TCK’nın 142/1-c maddesi kapsamında kalmasına rağmen…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/562 E. , 2021/15171 K.

Yukarıdaki olayda, telefonun mağdurun üzerinden değil de koltuğun üzerinden alındığı yönünde savunma yapılarak 142/2-b bendinin uygulanması engellenmiştir. Öyle ki, koltuğun üstünden alma eylemi 3 yıl ile 7 yıl arasında cezalandırılırken, üstte taşınan eşyanın alınması ise daha ağır cezayı gerektiren bir nitelikli haldir. Bu durumda uygulanacak olan 142/2-b hükmünden verilecek ceza 5 yıl ile 10 yıl arasında olurdu. Aşağıdaki olay bu durumu açıklamak açısından iyi bir örnektir.

• “…Sanığın, halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı içinde, şikayetçinin üzerinde taşıdığı cüzdanını özel beceriyle aldığı, bu nedenle eyleminin TCK.nun 142/1-c ve 142/2-b maddelerine uygun bulunup TCK.nun 3 ve 61/1. maddeleri gözetilerek alt sınırdan uzaklaşılmak suretiyle 142/2-b maddesinden hüküm kurulması gerektiği…” Y. 8. Ceza Dairesi 2013/2121 E. , 2014/8366 K.

Kargo Araçlarındaki Paketlerin ve Kargo Şubelerinin Önündeki Malların Çalınması

Madde gerekçesinde kargoyla nakledilen eşyaların da 142/1-c kapsamına dahil olduğu belirtilmiştir. Yargıtay da buna paralel olarak kargoyla taşınan malların çalınmasını nitelikli hırsızlık suçu olarak değerlendirmektedir.

• “…-Sanığın, kargo şirketinin önünde kaldırımda bulunan koliyi alarak hırsızlık yapması şeklinde gerçekleşen eylemlerinin, TCK’nın 142/1-c maddesinde yazılı bulunan suça uyduğu gözetilmeden…” Y. 17. Ceza Dairesi 2015/21104 E. , 2017/1018 K.
• “…somut olayda da kolilerin kamyonun içinde bulunduğu sırada çalındığının anlaşılması karşısında, sanıkların eylemlerinin TCK’nın 142/1-c bendine uyduğu sonucuna varılmıştır…” Y. 17. Ceza Dairesi 2015/409 E. , 2015/144 K.

Durakta İşlenen Hırsızlık Suçu

Madde metninde “varış ve kalkış yerlerinde” denmek suretiyle otobüs ve minibüs duraklarına da işaret edilmiştir. Bu duraklarda işlenen hırsızlık suçu, özel bir aracın içinde olsa veya herhangi bir aracın içinde olmasa bile nitelikli halin varlığı kabul edilir.

• “…Suça sürüklenen çocuğun, katılanın yere önüne bıraktığı çantayı çaldığı otobüs durağının, halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım araçlarının belli varış veya kalkış yeri niteliğinde olması karşısında suça sürüklenen çocuğun eyleminin TCK’nun 142/1-c maddesindeki suçu oluşturduğunun kabulü ile…”

Otogara Bırakılan Eşyanın Çalınması

Suça konu eşyanın seyahat firmasına ait olması veya açık ya da kapalı bir mekanda bulunması fark etmeden, otogarda bulunduğu müddetçe TCK 142/1-c’deki nitelikli hırsızlık suçu hükümleri uygulanacaktır.

• “…suça sürüklenen çocuğun, gündüz vakti otogarda bulunan seyahat firmasına ait depodan silah çalması şeklinde gerçekleşen eylemi suç tarihi itibariyle TCK’nın 142/1-c, 31/2. maddesinde öngörülen hırsızlık suçunu oluşturduğu…” Y. 2. Ceza Dairesi 2021/11257 E. , 2021/17320 K.
• Mağdurun olay günü otogar içerisindeki marketin önüne bıraktığı bisikletin sanık tarafından çalınması biçimindeki eylemin, 5237 sayılı TCK.nun 142/1-c maddesi kapsamında kaldığı gözetilmeden, hatalı nitelendirme ile sanık hakkında aynı yasanın 142/1-e maddesi gereğince uygulama yapılması sonuca etkili görülmediğinden bozma nedeni yapılmamıştır…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/1178 E. , 2021/15528 K.

Otogar Binası İçinde Muhafaza Edilen Eşya İçin 142/2-h Bendinin Uygulanması

Hırsızlık suçu işlenirken iki nitelikli hal birlikte bulunuyorsa, en ağır cezayı gerektiren hangisiyse ondan ceza verilecektir. Dolayısıyla otogarın bina niteliğinde olduğu durumlarda, bu bina içindeki muhafaza altına alınan bir eşya çalınmışsa 142/2-h hükmü uygulanır.

• “…Tüm dosya içeriğine göre; sanığın; bina niteliğindeki Antalya otogarı giriş kapısı yanında bulunan dolap içerisindeki katılana ait çantadan para çalması şeklindeki eyleminin suç tarihi itibariyle 5237 sayılı TCK’nın 142/2-h maddesinde düzenlenen suçu oluşturmasına rağmen sanık hakkında aynı Kanun’un 142/1-c maddesi uyarınca uygulama yapılarak eksik ceza tayini…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/8069 E. , 2021/15249 K.

Taksilerin Nitelikli Hırsızlık Hükmü Kapsamında Olmaması

Taksiler kişilere özel hizmet verdiğinden, Yargıtay, bunların nitelikli hırsızlık suçu bakımından halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı niteliğinde olmadığı görüşündedir. Madde gerekçesinde de buna paralel olarak, vasıtanın umuma tahsis edilip edilmediğinin belirli bir yöne giden yolcuları nakletmesiyle anlaşılacağı belirtilmiştir.

• “…Sanığın, taksi durağından müşteri olarak bindiği ticari taksi içerisinde bulunan torpido üzerindeki cep telefonunu çalması şeklinde gerçekleşen olayda, ticari taksinin özel hizmet vermesi sebebiyle halkın yararlanmasına sunulmuş ulaşım aracı olarak kabul edilmesi mümkün bulunmadığından, eylemin 5237 sayılı TCK’nın 141/1. maddesinde düzenlenen hırsızlık suçunu oluşturduğu gözetilmeden yazılı şekilde aynı Kanun’un 142/1-c maddesinin uygulanması suretiyle fazla ceza tayini…” Y. 2. Ceza Dairesi 2021/13971 E. , 2021/18055 K.

Fakat toplu taşıma araçlarının varış ve kalkış yerlerinde bekleyen bir taksi söz konusuysa yine de 142/1-c bendi uygulanacaktır.

• “…Suça sürüklenen çocuğun, ulaşım aracının varış noktası olan İDO iskelesi önünde sırada bekleyen ticari taksiden çantayı çalması şeklindeki eyleminin TCK’nın 142/1-c maddesindeki suçu oluşturduğu halde…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/11751 E. , 2021/9877 K.

TCK m. 142/1-d

Bir afet veya genel bir felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkında işlenen nitelikli hırsızlık suçu, TCK 142/1-d bendi uyarınca 3 yıl ile 7 yıl arasında hapisle cezalandırılmaktadır.

Olası Doğal Afetlere Karşı Tedbir Amacıyla Tutulan Mallar Hakkında Hırsızlık Suçu

Söz konusu afet ve felaketlerin neler olduğu madde metninde sayılmamıştır. Yıldırım düşmesi tehlikesine karşılık dikilen bir paratonerin teli dahi bu bağlamda değerlendirilebilir.

• “…Hırsızlık suçunun katılan Türkiye Kızılay Derneği’nin deposundan doğal afetler sırasında kullandığı malzemelerin çalınması suretiyle işlendiği anlaşılıp kabul edildiğine göre, hırsızlık suçundan sanıklar hakkında TCK’nın 142/1-a-d maddesi ile uygulama yapılması gerektiğinin gözetilmemesi…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/1212 E. , 2021/18111 K.
• “…Sanıklar … ve …’in ormanlara düşecek yıldırımlara bağlı orman yangınlarını önlemek amacıyla oluşturulan ve gözetleme kulelerine yerleştirilen paratonerlerin çalışmasını sağlayan bakır kabloları çalması eyleminin TCK’nun 142/1-d maddesinde düzenlenen bir afet veya genel felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkında hırsızlık suçunu oluşturacağı…” Y. 17. Ceza Dairesi 2019/218 E. , 2019/4459 K.

Hırsızlık Suçunun Doğal Afetten Sonra Gönderilen Yardımlar Hakkında İşlenmesi

Yargıtay, sadece muhtemel zararları önlemek amacıyla tutulan eşyaları bu kapsama sokmamaktadır. Aynı zamanda meydana gelmiş zararları dindirmek amacıyla gönderilen yardımların çalınmasını da hırsızlık suçunun bu bendinden cezalandırmaktadır.

• “…suç tarihinde sanığın Van depremiyle ilgili toplanan yardım eşyalarının depolandığı Başbakanlık … Kalkınma Ajansına ait eski tekel fabrikasına girmek suretiyle çuval içine istiflenmiş vaziyette bulunan ikinci el giyim eşyalarını çalmaya teşebbüs eyleminin “bir afet veya genel bir felaketin meydana getirebileceği zararları önlemek veya hafifletmek maksadıyla hazırlanan eşya hakkında” hırsızlık suçunu oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 2. Ceza Dairesi 2014/31770 E. , 2016/10917 K.

TCK m. 142/1-e

TCK 142/1-e uyarınca, adet, tahsis veya kullanımları gereği açıkta bırakılmış eşya hakkında işlenen hırsızlık suçunun cezası 3 yıl ile 7 yıl arasında hapistir. İnşaat halindeki bir bina önündeki tuğlaların veya binadaki çalışmalar için açıktan gelen elektrik kablolarının çalınması buna örnektir.

Dışarıda Tutulan Mallar Hakkında Hırsızlık Suçu

Bu nitelikli halin uygulanabilmesi için, ilgili eşyanın dışarıda tutulmasının kullanım amacına uygunluğu aranır. Dolayısıyla sokakta çalınan bir cep telefonu 142/1-e’nin uygulanmasına sebep olmaz. Fakat dışarıda park etmiş vaziyetteki aracın içindeki teyp veya bir işyerinin dış duvarına asılı güvenlik kamerası bu kapsama dahildir.

• “…Müştekiye ait işyerinin dış duvarına, kullanım gereği takılı bulunan güvenlik kamerasının çalınması şeklindeki eylemin TCK’nın 142/1-e maddesi kapsamında kalmasına rağmen…” Y. (Kapatılan)13. Ceza Dairesi 2012/9483 E. , 2013/20853 K.

Anahtarı Üzerinde Bırakılan Aracın Çalınması

Çalınan aracın anahtarı üzerinde unutulmuşsa hırsızlık suçunun temel halinden ceza verilecektir.

• “…Sanıkların, kapıları kilitli olmayan ve kontak anahtarı üzerinde bırakılarak sokağa park edilen aracı çalması şeklindeki eyleminin 5237 sayılı TCK’nın 141/1. maddesinde düzenlenen hırsızlık suçunu oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/14394 E. , 2021/19584 K. (Ayrıca bkz: Y. 6. Ceza Dairesi 2021/4365 E. , 2021/20223 K.)
• “…Sanığın, anahtarı üzerinde bulunan motosikleti çalması şeklinde gerçekleşen eyleminin, 5237 sayılı TCK’nın 141/1. maddesindeki maddesine uyan suçu oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/4904 E. , 2021/20534 K. (Ayrıca bkz: Y. 6. Ceza Dairesi 2021/4197 E. , 2021/19911 K.)

Düz Kontak Yapma Suretiyle Araba Hırsızlığı Suçu

Araba hırsızlığının düz kontakla yapılması durumunda, hırsızlık suçu 142/2-h hükmü gereği 5 yıl ile 10 yıl arası hapisle cezalandırılır. Motosikletin düz kontakla çalınması durumundaysa 142/1-e uygulanacağından 3 yıl ile 7 yıl arasında cezaya hükmedilecektir.

• “…Müştekinin evinin önüne park ettiği aracının düz kontak yapılması suretiyle çalınması şeklindeki eylemin suç tarihinde yürürlükte bulunan TCK’nın 142/2-h maddesine uyduğu halde, aynı Kanun’un 142/1-e maddesi ile hüküm kurulması…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/4324 E. , 2021/20549 K.

Araç Kilidinin Elle Açılması Durumunda 142/2-h’nin Uygulanamaması

Aracın kendisinin değil de içindeki bir eşyanın çalınması durumunda, kilit basit bir el hareketiyle etkisiz hale getirilmişse 142/2-h uygulanamayacaktır. Fakat açıkta bırakılan eşya hakkında hakkında hırsızlık suçu işlendiğinden 142/1-e hükmü uygulanabilir.

• “…Sanığın müştekiye ait park halindeki aracın hafif açık olan penceresinden kolunu sokup kapı kilidini açtığı ve aracın içerisine girerek araçta monteli vaziyette bulunan 40 TL değerindeki oto teybini çalındığının anlaşılması karşısında eylemin, 5237 sayılı TCK’nın 142/1-e, 145, 168/1. maddelerindeki suçu oluşturduğu gözetilmeden yazılı biçimde aynı Kanunun 142/2-h maddesiyle uygulama yapılması…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/19688 E. , 2021/17605 K.

Arabanın Kilitli Olup Olmasının Hırsızlık Suçundan Verilecek Cezaya Etkisi

Araba içerisindeki bir malın çalınması söz konusuysa, söz konusu aracın içine nasıl ulaşıldığı tespit edilmelidir. Zira kilitli halde tutulan bir eşyanın çalınması suretiyle işlenen hırsızlık suçunun cezası, TCK 142/2-h uyarınca 5 ile 10 yıl arasında hapis cezasını gerektirmektedir. Araba kilitli değilse 3 ile 7 yıl arasında hapsi öngören 142/1-e hükmü uygulanır.

• “…Dosyada yer alan yakalama tutanağına göre sanığın araç içine sağ ön kapısını zorlayarak içeri girdiği belirtilmiş ise de araç üzerinde inceleme yapılmadığı, sanığın aracın kapısının açık olduğunu savunması ve yakalama tutanağında sanığın kapıyı nasıl açtığı da anlaşılamadığı göz önüne alınarak müştekiye aracın kilitli olup olmadığı sorularak ve ayrıca tutanak tanıklarının da dinlenerek sonucuna göre; kilitli ise eylemin TCK’nın 142/2-h maddesi kapsamına giren suçu oluşturacağı; kilitli değil ise TCK’nın 142/1-e maddesi kapsamına giren suçu oluşturacağı gözetilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/4851 E. , 2021/20786 K.

Benzer şekilde, aracın yakıt deposunun kilitli olup olmaması da mazot hırsızlığında uygulanacak maddenin tespitinde önem arz eder.

Motosiklet Hırsızlığı Suçunda Uygulanacak Hüküm

Yargıtay ceza daireleri, hırsızlık suçunun motosiklet hakkında işlenmesi durumunda hangi hükmün uygulanması gerektiği konusunda görüş birliği içerisinde değildi. Öyle ki temel halden ceza verilmesi gerektiği yönünde dahi kararlar bulunmaktaydı.

• “…müştekinin evinin önüne, açığa dışarıdan bir yere sabitlenecek şekilde kilitlemeden bıraktığı motosikletin çalınması şeklindeki sanığın eyleminin, 5237 Sayılı TCK.nın 141/1.maddesinde öngörülen suçu oluşturduğu gözetilmeden yazılı şekilde aynı Kanunun 142/1-e maddesi ile hüküm kurulması…” Y. 2. Ceza Dairesi 2013/17029 E. , 2013/17781 K.

Yargıtay Ceza Genel Kurulu ise 2020’de verdiği bir kararla, kilitli olmayan motosikletler hakkında işlenen hırsızlık suçlarında hangi hükmün uygulanması gerektiği konusundaki tartışmalara son vermiştir. Dışarıda bırakılan motosiklet düz kontak yapılarak çalınmış olsa dahi TCK m. 142/1-e uygulanacaktır. Arabaların düz kontakla çalınması durumundaysa daha ağır şekilde cezalandırılan 142/2-h uygulanır.

• “…sabit bir noktaya bağlı olmaksızın kontak anahtarı kapatılmak suretiyle kendi direksiyon kilidi ile kilitlenerek park edilen motosikletlerin düz kontak yapılmak, ya da sürüklemek veya taşımak suretiyle çalınması hâllerinde TCK’nın 142. maddesinin 1. fıkrasının (e) bendinde düzenlenen suçun oluşacağı sonucuna ulaşılmıştır…” Y. Ceza Genel Kurulu 2019/632 E. , 2020/212 K.

Motosikletin sabit bir yere kilitlenmiş haldeyken çalınması durumundaysa 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasına hükmedilir. Zira bu durumda da 142/2-h hükmü uygulanacaktır.

• “…Müştekinin 01.07.2015 tarihli beyanında suça konu motosikletini evinin önündeki korkuluğa zincirle bağlayarak asma kilitle kilitlediğini belirttiği be nedenle eylemin 5237 sayılı TCK’nın 142/2-h maddesinde belirtilen hırsızlık suçunu oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/11246 E. , 2021/8512 K.

Motosiklet anahtarının üstünde bırakılmış olması durumundaysa hırsızlık suçunun temel halden ceza verilmektedir. Bu hususa ilişkin “Anahtarı Üzerinde Bırakılan Aracın Çalınması” başlığı altında örnek vermiştik.

Nitelikli Hırsızlık Suçunda 5-10 Yıl Arası Hapis Cezası Gerektiren Haller

TCK m. 142/2-a

TCK 142/2-a gereğince, kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından veya ölmesinden yararlanarak işlenen nitelikli hırsızlık suçunun cezası beş yıldan on yıla kadar hapistir. Bu tür durumlara örnek olarak, mağdurun bayılmasını veya trafik kazası geçirmesini gösterebiliriz.

Bu hükmün uygulanabilmesi için, kişinin bu duruma hırsızlık yapan tarafından getirilmemiş olması da gerekir. Aksi takdirde yağma suçunun veya başka bi suçun işlendiği kabul edilebilir.

Kişinin Malını Koruyamayacak Durumda Olmasından Yararlanarak İşlenen Hırsızlık Suçu

Kişinin geçici olarak bulunduğu malını koruyamama halinden yararlanarak malını çalmak da 142/2-a bendindeki nitelikli hırsızlık suçuna girmektedir. Mağdurun kafasını vurup bayılması, trafik kazası geçirmesi, sara nöbeti geçirmesi bu durumlara örnek olabilir.

• “…Mağdurun geçirdiği kaza sebebi ile hastaneye götürülmesinin getirdiği kolaylıktan faydalanarak sanığın suça konu ruhsatı, kapıları açık kalmış aracın şoför koltuğundan, plakaları da araçtan çaldığı olayda, trafik kazası sebebi ile malını koruyamayacak olması durumunun kanunun gerekçesinde de öngörüldüğünün anlaşılması karşısında; sanığın eyleminin 5237 sayılı TCK’nın 142/2-a maddesinde düzenlenen suçu oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 17. Ceza Dairesi 2019/4651 E. , 2019/14686 K.

Mağdurun Hastalığından, Engelliliğinden veya Yaşlılığından Faydalanarak İşlenen Hırsızlık Suçu

Mağdurun malını koruyamaması durumu süreklilik arz eden bir durumdan kaynaklanıyor olabilir. Yaşlılık, engelli olmak ve hastalık hali bu gibi durumlara örnektir.

• “…Sanık eve girdiğinde evin içerisinde katılanın babası ve yatalak hasta olan müşteki …’ün kendini savunamayacak durumda olması nedeniyle eylemin 5237 sayılı TCK’nın 142/2-a maddesinde düzenlenen hırsızlık suçuna uyduğu gözetilmeyerek…” Y. 13. Ceza Dairesi 2019/6855 E. , 2019/18154 K.
• “…suç tarihinde 80 yaşında bulunan katılan ile yolda karşılaşan sanığın, muhabbet ederken ağrılarından bahseden katılana masaj yapabileceğini söylediği ve birlikte yakında bulunan camiye gittikleri, sanığın katılanın üzerinde bulunan ceket ve yeleği çıkartıp bir süre masaj yaptıktan sonra, katılanın yattığı yerde beklemesinin söyleyerek camiden ayrıldığı ve yeleğin cebinde bulunan içerisinde 3.600,00 TL para olan cüzdanı çaldığı anlaşılan olayda, cüzdanın elde veya üstten alındığına dair delil olmamakla birlikte, katılanın yaşı da dikkate alınarak eylemin 5237 sayılı TCK’nın 142/2-a maddesinde düzenlenen kişinin malını koruyamayacak durumda olmasından yararlanılarak hırsızlık suçunu oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 2. Ceza Dairesi 2021/14514 E. , 2021/15971 K.

Hırsızlık Suçunun Mağduru Oyalayarak İşlenmesi

Kanun metninde açıkça ifade edilmemiş olsa da, mağduru oyalamak suretiyle eşyasını korumaya elverişsiz hale getirmek de Yargıtay tarafından 142/2-a’daki nitelik hırsızlık suçu kapsamında değerlendirilmektedir.

• “…bankadan para çekme işlemi yapan mağduru takibe alan sanıkların önce mağdurun park halindeki aracının lastiğini kestikleri, sonra bankadan çıkıp aracına dönen mağdurun bankadan çektiği 100.000.00 Türk Lirasını torpido gözüne koyup hareket edeceği sırada el işareti ile lastiğinin patladığını gösterdikleri, bunun üzerine mağdurun araçtan inip bagajındaki yedek lastiği çıkarmaya çalıştığı esnada sanıkların torpido gözündeki suça konu parayı çaldıklarının anlaşılması karşısında; sanıkların eylemlerinin 5237 sayılı TCK’nın 142/2-a maddesinde tanımlı “kişinin malını koruyamamasından yararlanmak suretiyle” nitelikli hırsızlık suçunu oluşturduğu halde…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/1204 E. , 2021/18387 K.

Birinin telefonunu isteyip geri vermeden uzaklaşmak ise hırsızlık suçunun temel hali olarak değerlendirilmiştir.

• “…Sanığın, gece vakti sayılan saat: 20.00 sıralarında evine gitmekte olan müştekiden telefonunu isteyip, geri vermeden uzaklaştığı olayda; sanık hakkında 5237 sayılı TCK’nın 141/1, 143, 58. maddeleri yerine uygulama olanağı bulunmayan TCK md.142/2-a maddesi uyarınca yazılı şekilde uygulama yapılması…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/2108 E. , 2021/16857 K.

Mağdurun Uyuması veya Sarhoş Olması Durumunda 142/2-a’nın Uygulanamaması

Uyku ve sarhoşluk hallerindeki kişilerin de eşyasını koruyamayacak durumda olduğu savunulabilse de, Yargıtay uygulaması bu halleri 142/2-a’daki nitelikli hırsızlık kapsamına sokmamaktadır. Aşağıda yer alan karardan da görüleceği üzere, toplu taşıma aracındaki koltuk sehpasına telefonuna koyup uyuyan kişinin telefonunun çalınması, daha az cezayı gerektiren 142/1-c kapsamında değerlendirilmiştir.

• “…Sanık hakkında sefer halindeki yolcu otobüsü içerisinde, müştekinin koltuk sehpası üzerine bıraktığı telefonunu uyumasından faydalanarak çalmaktan ibaret eyleminin 5237 sayılı TCK’nın 142/1-c maddesi kapsamında kaldığı gözetilmeksizin, aynı Kanunun TCK’nın 142/2-a maddesi ile hüküm kurulması…” Y. 13. Ceza Dairesi 2019/7012 E. , 2019/17287 K.

Eşya, uyuyan veya sarhoş olan kişinin elinden ya da üstünden alınmışsa 142/2-b hükmündeki nitelikli hırsızlık suçundan ceza verilecektir.

• “…Sanığın katılanla birlikte kaldıkları apart otelde, alkol aldıktan sonra kendinden geçen katılanın cebinden para çalması şeklindeki eyleminin; 5237 sayılı TCK’nın 142/2-b-h maddelerinde düzenlenen suçu oluşturduğu halde aynı Kanunun 142/2-a maddesinden hüküm kurulması…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/12480 E. , 2021/11994 K.
• “…Otobüs duraklarında uyuyan şikayetçinin üzerinden cüzdanını çalmaya teşebbüs eden suça sürüklenen çocuğun eyleminin TCK’nın 142/2-b maddesinde düzenlenen hırsızlık suçunu oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/14865 E. , 2020/7825 K.

Ölen Kişinin Malını Çalmak

Ölüm olayıyla ilgisi olmayan failin, ölü birisi üzerindeki eşyayı çalması durumunda bu nitelikli suçunun oluşacağına şüphe yoktur. Peki öldüren ve çalan kişi aynı kişiyse durum değişir mi? Eğer öldürmenin amacı maktulün malını çalmaksa yağmadan hüküm kurulur. Fakat hırsızlık yapma düşüncesi olmadan öldürdükten sonra gelişen kastla hırsızlık yapılmışsa TCK m. 142/2-a hükmü uygulanacaktır.

• “…Sanığın, maktülü kendisine hakaret etmesi ve basit şekilde yaralaması nedeni ile öldürdüğü daha sonra aniden gelişen kastla maktulün ölmesinden yararlanarak cep telefonunu aldığı anlaşıldığı halde haksız tahrik altında kasten öldürme suçundan TCK.nun 81, 29, 62 ve kişinin ölmesinden yararlanarak geceleyin hırsızlık suçundan TCK.nun 142/2-a, 143,62 maddeleri uyarınca cezalandırılmasına karar verilmesi gerekirken, suçların niteliğinde yanılgıya düşülerek bir suçun işlenmesini kolaylaştırmak amacı ile öldürme ve nitelikli yağma suçlarından yazılı şekilde hüküm kurulması…” Y. 1. Ceza Dairesi 2014/2388 E., 2014/3669 K.

TCK m. 142/2-b

TCK 142/2-b hükmüne göre, elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle ya da özel beceriyle işlenen nitelikli hırsızlık suçunun cezası 5 yıldan 10 yıla kadar hapistir.

Nitelikli Hırsızlık Suçunun Elde veya Üstte Taşınan Eşya Hakkında İşlenmesi

Kanun gerekçesinde de yazdığı üzere, yankesicilik veya kişisel çeviklik ile işlenen hırsızlık suçları 142/2-b kapsamındadır. Hatta bir hayvanı alıştırmak suretiyle ve ondan yararlanılarak işlenen suçlarda da bu bent uygulanır. Zira böyle bir olayda hayvan sadece failin kullandığı bir araç konumundadır.

• “…suça sürüklenen çocuğun gündüz vakti, yolda yürümekte olan müştekinin sırt çantasından cüzdanını çekip almak suretiyle çalmaya teşebbüs etmesi şeklindeki eylemlerinin TCK’nın 142/2-b, 35 ve 31/2. maddelerinde düzenlenen hırsızlık suçunu oluşturduğu…” Y. 2. Ceza Dairesi 2021/7748 E. , 2021/15979 K.

Kapkaç Yaparak İşlenen Hırsızlık Suçu

Cebir veya tehdit uygulanmadığı müddetçe kapkaççılık eylemi nitelikli hırsızlık suçu sayılacaktır. Dolayısıyla kapkaççılığın cezası 5 yıldan 10 yıla kadar hapistir. Fakat kapkaççılık sırasında mağdurun direncini kırmak için cebir kullanılmışsa, fail, 6 yıldan 10 yıla kadar hapsi gerektiren yağma suçundan cezalandırılır.

• “…Olay günü suça sürüklenen çocukların motosiklet ile hareket halinde iken önlerinde ilerleyen müşteki …’ya yaklaşarak elinde bulunan siyah çantayı tutup çekmeye başladıkları, müştekinin çantayı bırakmaması üzerine suça sürüklenen çocukların çantayı bırakmak zorunda kaldıkları olayda; TCK’nın 142/2-b maddesi uyarınca verilen temel cezadan aynı Kanunun 35. maddesi uyarınca teşebbüs nedeniyle yapılan indirim sırasında…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/1689 E. , 2021/15386 K.

Mağdurun Üstünden Çıkardığı Giysinin Cebinden Hırsızlık

Mağdurun üzerinden çıkarıp bir yere koyduğu giysinin cebindeki cüzdanı, telefonu vs. çalmak hırsızlık suçunun temel halini oluşturur. Dolayısıyla 1 yıl ile 3 yıl arası ceza verilir. Hala üzerinde bulunan bir giysinin cebinden çalınma durumundaysa 5 ile 10 yıl arası hapis cezası söz konusu olacaktır.

• “…müştekiden suça konu parayı sanıkların temizleme bahanesiyle aldıkları ceketin iç cebine koyup koymadığı sorularak sonucuna göre paranın müştekinin sanıklara temizlemesi için verdiği ceketin üzerinden çalınması halinde TCK’nın 141/1 maddesinin uygulanması, çalınan paranın müştekinin üstünde bulunan giysilerinden çalınması halinde ise TCK’nın 142/2-b maddesinin uygulanması gerektiği gözetilmeden eksik kovuşturma ile yazılı şekilde hüküm kurulması…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/13721 E. , 2021/15942 K.

Mağdurun Beden ve Ruh Bakımından Kendini Savunamayacak Durumda Olması

El veya üstte taşınan eşyanın çalınması eylemi, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan kimseye karşı işlenmişse, ceza üçte biri oranına kadar artırılacaktır.

• “…sanığın, down sendromu teşhisi konulan mağdurun elinde bulunan 10 TL. parayı alıp kaçması şeklinde meydana gelen olayda suçun 5237 sayılı TCK’nın 142/2-a-b maddesi ve 142/2 maddesinin son fıkrasında düzenlenen, beden veya ruh bakımından kendisini savunamayacak durumda olan kimseye karşı işlenmesi halinde, verilecek ceza üçte biri oranına kadar artırılır hükmü gözetilmeden yazılı şekilde hüküm kurularak eksik ceza tayini…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/2494 E. , 2020/3270 K.

TCK m. 142/2-c

Doğal bir afetin veya sosyal olayların meydana getirdiği korku veya kargaşadan yararlanarak işlenen hırsızlık suçu, TCK 142/2-c uyarınca 5 yıldan 10 yıla kadar hapisle cezalandırılır.

Doğal Afet veya Sosyal Olayların Kargaşasından Faydalanarak İşlenen Hırsızlık Suçu

Deprem, yangın, sel gibi doğal afetlerin veya terör saldırısı, darbe gibi sosyal olayların korkusuyla insanlar eşyalarını koruyamacak duruma gelmiş olabilir. Failin bu durumları avantajına kullanarak hırsızlık yapması halinde 142/2-c’den hüküm kurulacaktır.

• “…Bina önünde çıkan yangın sırasında bu korku ve kargaşadan yararlanarak müştekinin odasından çantasını çalan sanık hakkında kurulan hükümde; TCK’nın 142/2-h ve 142/2-c maddelerinin ihlal edildiğinin anlaşılması karşısında…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/493 E. , 2021/14277 K.

Doğal Afetin Karmaşası Sonra Erdikten Sonra İşlenen Hırsızlık Suçu

Doğal afetin yıkıcı etkisi tamamen ortadan kaldırılıp eski hale dönülememiş olsa bile, kargaşa hali sona ermişse artık 142/2-c bendindeki nitelikli hırsızlık suçu hükmü uygulanamayacaktır.

• “…Sanıkların daha önceden gerçekleşip biten sel felaketi sebebiyle zarar gören araçlardan hırsızlık yaptıklarının anlaşılması karşısında, 5237 sayılı TCK’nın 142/2-c maddesinden uygulama yapılamayacağı…” Y. 6. Ceza Dairesi 2012/23135 E. , 2015/80 K.

TCK m. 142/2-d

TCK 142/2-d hükmü uyarınca, haksız yere elde bulundurulan veya taklit anahtarla ya da diğer bir aletle kilit açmak veya kilitlenmesini engellemek suretiyle işlenen hırsızlık suçunun cezası 5 yıldan 10 yıla kadar hapistir.

Haksız Yere Elde Bulundurulan Anahtar Kullanılarak İşlenen Hırsızlık Suçu

Haksız yere elde tutulan anahtar bir eve, odaya, sandığa, kasaya, arabaya veya muhafaza etmeye yarayan başka bir şeye ait olabilir. Bu durumda TCK 142/2-d’deki nitelikli hırsızlık suçundan ceza verilecektir.

• “…tanık olarak dinlenen santral görevlisi Mehmet Yiğit’in olay gecesi çalıştığı süre içerisinde sanığa sadece otopsi odasının anahtarını 00.30 sıralarında klimayı açması için verdiğini söylediği anlaşılmakla; hastanede temizlik görevlisi olarak görev yapan sanığın haksız yere ele geçirdiği anahtar ile acil görevlilerinin dinlenme odasına girerek hırsızlık eylemini gerçekleştirdiği anlaşıldığından sanığın eyleminin TCK’nın 142/2-d maddesine uyduğu gözetilmeden, yazılı şekilde TCK’nın 142/1-a maddesi uyarınca hüküm kurulması…” Y. 2. Ceza Dairesi 2021/9142 E. , 2021/17847 K.
• “…Sanığın müştekiye ait aracın kapısını bir şekilde açıp, müştekinin koltuk altına sakladığı yedek anahtarı kullanmak suretiyle çaldığının anlaşılması karşısında, sanığın eyleminin 5237 sayılı TCK’nın 142/2-d maddesi kapsamında kalmasına rağmen sanık hakkında yazılı şekilde hüküm kurulması…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/4484 E. , 2021/20785 K.

Taklit Anahtarla Hırsızlık Suçu

Orijinal anahtar kullanılmış olmasa dahi 142/2-d’den hüküm kurulacaktır.

• “…Dosya kapsamından, katılana ait aracın, kapı kilitleri sökülerek kopya anahtar ile çalındığının anlaşılması karşısında, sanıkların eyleminin 5237 sayılı TCK’nın 142/2-d maddesinde düzenlenen suçu oluşturduğu gözetilmeden, aynı Kanun’un 142/1-e maddesi ile uygulama yapılması…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/10728 E. , 2021/18416 K.

Kilidin Anahtar Haricindeki Bir Eşyayla Açılması

Maymuncuk, tel toka veya kart gibi aletleri kullanarak kilit açılmışsa yine 142/2-d’den ceza verilecektir. Kısacası, kilit açarak işlenen tüm hırsızlık suçlarının 5-10 yıl arası hapis cezasını gerektirdiğini söyleyebiliriz. Tabii cezayı artıran veya azaltan başka bir nitelikli hal mevcutsa alt ve üst sınırlarda değişim olabilecektir.

• “…Dosyası ayrı olan yaşı büyük sanık …’in müştekinin aracının kapısını çay kaşığı ile açıp aynı çay kaşığını kontağa sokup çalıştırdığı şeklindeki beyanı, Ceza Genel Kurulunun 19/06/2012 gün, 483-240E/K ve 09/10/2012 gün 2012/375-1809 E/K sayılı kararlarında belirtilen ilkeler ile birlikte değerlendirildiğinde bir kilidi kırmadan, normal yoldan açmaya yarayan; bir tel, tornavida, bıçak, toka, kart, maymuncuk, çay kaşığı, pense vb. aletle açılması halinde “Diğer bir alet” sayılması gerektiği anlaşılmakla; suça sürüklenen çocuğun eyleminin TCK’nın 142/2-d maddesinde düzenlenen suça uyacağı gözetilmeden…” Y. 2. Ceza Dairesi 2021/9087 E. , 2021/17514 K.
• “…müştekiye ait aracın kapılarını tespit edilemeyen bir aletle açıp çalıştırarak çalması şeklindeki eyleminin 765 sayılı TCK’nın 493/2, 522. maddelerinde ve 5237 sayılı TCK’nın 142/2-d ve 143 maddelerinde belirtilen hırsızlık suçlarını oluşturduğu…” Y. 2. Ceza Dairesi 2021/20571 E. , 2022/65 K.

Kilide Zarar Vererek İşlenen Hırsızlık Suçunda “142/2-d” Hükmünün Uygulanamayacağı

Kilidi kırmak suretiyle suretiyle işlenen hırsızlık suçlarında TCK 142/2-d bendi uygulanamayacaktır. Fakat şartları mevcutsa 142/2-h bendi uygulanabilir.

• “…Dosya içerisinde yer alan bilgi, belgeler ile olay yeri inceleme tutanağı ve sanığın kabullü beyanına göre, müştekiye ait işyerine kapı kilidi tornavida ile zorlanıp, kapı ve kilide zarar verilmek suretiyle girildiğinin anlaşılması karşısında, hırsızlık eyleminin TCK’nın 142/1-b ve 143. maddelerinde düzenlenen suça uyduğu gözetilmeden, yazılı şekilde TCK’nın 142/2-d maddesi uygulaması ile hüküm kurulması…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/2647 E. , 2021/17433 K.

Karışıklılık olması adına, yukarıda bahsi geçen 142/1-b hükmünün 2014’te yapılan değişiklikle 142/1-h’ye alınarak ceza sınırlarının artırıldığını belirtelim.

• “…Sanıkların oto yıkama makinesinde paraların bulunduğu bölümdeki kilide zarar vererek hırsızlık yapmaları şeklinde gerçekleşen olayda, sanıkların eylemlerinin suç tarihi itibarıyla 5237 sayılı TCK’nın 142/2-h maddesinde düzenlenen suçu oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 2. Ceza Dairesi 2019/11380 E. , 2020/2032 K.

TCK m. 142/2-e

TCK 142/2-e hükmüne göre, bilişim sistemlerinin kullanılması yoluyla işlenen nitelikli hırsızlık suçunun cezası 5 yıldan 10 yıla kadar hapistir.

İnternet Bankacılığı Hesabına Girip Kendi Hesabına Para Yollamak

142/2-e’nin en sık rastlanan şeklini bu oluşturmaktadır. Mağdurun mobil veya internet bankacılığı hesabına girip havale, EFT aracılığıyla kendisine para gönderen kişi 5 yıldan 10 yıla kadar hapisle cezalandırılır.

• “…sanıkların, katılanın banka hesabına internet bankacılığı aracılığıyla girilip mevduatında bulunan paranın sanık Abdürrahim …’ın kredi kartı hesabına transfer edilmesi, paranın bir kısmının nakit çekilmesi, kalan kısmı ile de alışveriş yapılması şeklindeki eylemlerinin, TCK.nın 142/2-e maddesinde düzenlenen bilişim sistemlerinin kullanılması suretiyle hırsızlık suçunu oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 8. Ceza Dairesi 2021/13816 E. , 2021/22165 K.

Paranın çekilip çekilmemesinin suçun tamamlanmasına etkisi yoktur. Dolayısıyla para çekilmiş olmasa bile teşebbüs hükümleri uygulanmaz.

• “…5237 sayılı TCK’nın 142/2-e maddesindeki hırsızlık suçunun, müştekinin hesabındaki paranın diğer sanığın hesabına aktarılması ile tamamlanacağı, hesaba aktarılan paranın çekilmiş olup olmamasının suçun oluşumuna etkisi bulunmadığı gözetilmeden suçun teşebbüs aşamasında kaldığı kabul edilerek cezadan indirim yapılması, aleyhe temyiz olmadığından bozma nedeni yapılmamış…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/7919 E. , 2021/14959 K.

Bilişim Sistemlerini Kullanarak Dolandırıcılık Suçundan Farkı

Hırsızlık suçunda fail parayı kendisi çalarken, dolandırıcılık suçunda hile ile yanıltılan mağdur, sakat iradesiyle kendi eliyle parayı göndermektedir.

• “…Sanıkların, katılanı arayarak kendilerini banka yetkilisi olarak tanıtarak annesinin kızlık soyisminde yanlışlık olduğunu ve bunu düzeltmesi gerektiğini söyledikleri, bunun üzerine katılanın banka şubesine giderek bu durumu sorduğu, oradaki görevlinin bir şey olmayacağı cevabı üzerine bankadan ayrıldığı, bankadan çıktıktan sonra yine aynı numaradan arandığı, telefondaki şahsın kredi kartı ile ATM’den giriş yapmasını istediği, giriş yaptıktan sonra telefondaki şahsın yönlendirmesiyle işlemler yaptığı, sonra telefonuna mesaj gelmesi üzerine evet yazarak geri gönderdiği, bu işlemler sebebiyle hesabından 1.370 TL havale işlemi yapıldığı anlaşılmakla, sanıkların eylemlerinin TCK’nın 158/1-f maddesinde yazılı “Bilişim sistemlerinin, banka veya kredi kurumlarının araç olarak kullanılması suretiyle” dolandırıcılık suçunu…” Y. 2. Ceza Dairesi 2021/2819 E. , 2021/18096 K.

ATM Cihazı Kullanarak İşlenen Hırsızlık Suçları

ATM cihazları kullanılarak işlenen hırsızlık suçları çoğu zaman TCK m. 142/2-e kapsamında değil, TCK m. 141/1 kapsamında değerlendirilmektedir. Örneğin Yargıtay, ATM’ye kart şifresini giren mağdurun yerine işlem yaparak parasını çeken failinse temel halden yargılanması gerektiği görüşündedir.

• “…Sanığın olay tarihinde ATM den para çekmek isteyen müştekiye yardımcı olmak maksadıyla yaklaştığı, müştekinin kredi kartı şifresini girdiği ancak işlem yapamadığı bunun üzerine sanığın müştekiye makinanın kartı yuttuğunu söylediği, buna inanan müştekinin banka görevlileri ile görüşmek için bankaya girmesi üzerine daha önceden şifresi girilmiş ve işlem yapmaya hazır bankamatik kartı ile sanığın müştekinin hesabından 1.250,00 TL para çektiği olayda sanığın eyleminin TCK’nın 141/1. maddesi gereğince hırsızlık suçundan cezalandırılması gerektiği gözetilmeden yazılı şekilde TCK’nın 142/2-e maddesindeki nitelikli hırsızlık suçundan hüküm kurulması…” Y. 8. Ceza Dairesi 2019/977 E. , 2019/4123 K.

ATM’ye düzenek kurup para çıkışını engelleyen failin daha sonra sıkışan parayı alması da Yargıtay’a göre nitelikli hırsızlık değildir.

• “…Sanığın ATM içerisine düzenek yerleştirerek çekilen paranın çıkışını engellemek ve daha sora düzenekle beraber sıkışan parayı almak şeklinde gerçekleşen eylemi 5237 sayılı TCK’nın 141/1. maddesinde düzenlenen suçu oluşturduğu halde…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/23092 E. , 2021/6018 K.

TCK m. 142/2-f

TCK 142/2-f gereğince, tanınmamak için tedbir alarak veya yetkisi olmadığı halde resmi sıfat takınarak işlenen hırsızlık suçunun cezası 5 yıldan 10 yıla kadar hapistir.

Failin Yüzünü Kapatarak Hırsızlık Yapması

Tanınmamak için tedbir alma halinde daha ağır ceza görülmesinin sebebi, failin yakalanmayı önlemek suretiyle cezadan kurtulma amacı taşımasıdır.

• “…park halinde bulunan otoların kapılarını kurcalayan ellerinde eldiven, başlarında kar maskesi bulunan üç şahsın olduğunun bildirildiğinin anlaşılması karşısında, suça sürüklenen çocuğun eylemine uyan 5237 sayılı TCK’nın 142/2-h ve 142/2-f maddesindeki suçları oluşturduğunun gözetilmemesi…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/4898 E. , 2021/20606 K.

Failin Polis, İcra Memuru gibi Resmi Sıfatlar Takınarak Hırsızlık Suçunu İşlemesi

Resmi sıfat takınarak işlenen hırsızlık suçuna daha ağır ceza verilme sebebi ise, failin, takındığı sıfatın kolaylığından faydalanmasıdır. Kanun koyucu cezayı artırarak kolayca suç işlenmesinin önüne geçmek istemiştir.

• “…Sanığın polis memuru olmamasına rağmen polis kıyafeti giymek suretiyle mağdurun evinde arama yapma bahanesiyle içeri girip malını çalması eylemi TCK’nın 142/2-f bendi gereğince uygulama yapılmaktadır…” Y. 13. Ceza Dairesi 2014/9189 E. , 2014/29988 K.

TCK m. 142/2-g

TCK 142/2-g uyarınca, büyük veya küçük baş hayvan hakkında işlenen hırsızlık suçunun cezası 5 yıl ile 10 yıl arası hapistir.

Büyükbaş ve Küçükbaş Hayvan Hakkında Hırsızlık Suçu

Maddenin önceki halinde bu hayvanların “Barınak yerlerinde, sürüde veya açık yerlerde bulunması” aranmaktaydı. Dolayısıyla Yargıtay bu kapsama girmeyen yerlerde işlenen suçları nitelikli halden saymıyordu.

• “…sanığın suça konu hayvanları mağdurun evinin alt katındaki demir kapsısı bulunan ve ahır olarak kullanılan yerden çaldığı, suça konu yerin bağımsız şekilde hayvan barınağı olarak kullanılsa da mağdurun evinin altında ve evin eklentisi niteliğinde olduğunun belirlendiği ve sanığın gece vakti mağdurun evinin alt katında bulunan ahır içerisinden 20 adet küçükbaş hayvanı çaldığının tespit edilmesi karşısında, bir yerin barınak sayılabilmesi için burasının sırf hayvanlara mahsus olması ve bina ve eklenti gibi bir irtibatının bulunmaması gerektiği hususu da göz önüne alınarak sanığa atılı hırsızlık suçu nedeniyle aynı Yasanın 142/1-b maddesi kapsamında cezalandırılması gerekirken yazılı şekilde yasal ve yerinde olmayan gerekçeyle uygulama yeri bulunmayan 142/2-g maddesinin uygulanması suretiyle sanığa fazla ceza verilmesi, Bozmayı gerektirmiş…” Y. 2. Ceza Dairesi 2013/22906 E. , 2014/10290 K.

Maddenin ilgili kısmı 2014’te yapılan değişiklikle hükümden çıkarılmıştır. Dolayısıyla artık büyükbaş ve küçükbaş hayvanın nerede çalındığına bakılmadan 142/2-g bendi uygulanır.

• “…suç tarihinde sanığın, katılana ait olup büyükbaş hayvan olarak kabul edilmesi gereken bir adet atı, âdet ve kullanım gereği açıktan çaldığı kabul edilmekle, hem TCK’nın 142(1)-e bendi kapsamında nitelikli hâl, hem de TCK’nın 142(2)-g bendi kapsamındaki daha ağır cezayı gerektiren nitelikli hâl söz konusudur…” Y. 6. Ceza Dairesi 2020/5987 E. , 2021/3163 K.

Büyükbaş ve Küçükbaş Sınıfına Hangi Hayvanlar Girer?

Kırmızı Et ve Et Ürünleri Üretim Tesislerinin Çalışma ve Denetleme Usul ve Esaslarına Dair Yönetmelik’in 4. maddesine göre sığır, manda, at, deve, devekuşu ve domuz” büyükbaş; koyun, keçi ve tavşan ise küçükbaş hayvandır. Ancak tavşanın küçükbaş hayvan sayılması hususu tartışmalıdır.

Yönetmelikte eşek sayılmamıştır. Fakat Yargıtay, eşeği de 142/2-g kapsamında büyükbaş hayvan olarak nitelendirmektedir.

• “…ağılın önünde bağlı olan sahipli eşeğin çalınması fiilinin, TCK’nın 142/2-g bendi kapsamındaki nitelikli hırsızlık olarak nitelendirilmesinde hukuka aykırı bir cihet bulunmadığı değerlendirilmiştir…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/3209 E. , 2021/18592 K.

Kümes hayvanları ile kedi ve köpek gibi evcil hayvanlarsa büyük veya küçükbaş hayvan olmadıklarından 142/2-g bendi kapsamında değerlendirilmez.

• “…Dosya kapsamı, olaya ilişkin tutanaklar ve ifadelere göre mağdur …’ın, evinin bulunduğu iki katlı binanın damında beslediği güvercinleri çalmak amacı ile güvercinler için özel olarak yapılmış barınağın önüne gidip, kilitli haldeki barınağın üç asma kilidinden ikisini kırdıktan sonra suçüstü görülmeleri şeklindeki teşebbüs aşamasında kalan eylemlerinin 5237 sayılı TCK’nın 142/1-b maddesinde düzenlenen hırsızlık suçunu oluşturduğu gözetilmeden, suç vasfının nitelendirilmesinde yanılgıya düşülerek aynı Kanun’un 142/2-d maddesi gereğince uygulama yapılması suretiyle fazla ceza tayini…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/13954 E. , 2021/18276 K.

Evcil Hayvan Hırsızlığı Suçunun Cezası

Kedi, köpek gibi evcil hayvanların çalınması durumunda hırsızlık suçundan verilecek ceza onların nerede bakıldığına göre değişecektir. Yukarıda da açıkladığımız üzere kedi, köpek, kuş gibi hayvanlar büyük veya küçük baş hayvanlardan sayılmamaktadır. Fakat yine de bunların çalınması durumunda her zaman hırsızlık suçunun temel halinden hüküm kurulmaz. Eğer kullanımları gereği dışarıda tutulan bir hayvan söz konusuysa 142/1-e bendi gereği nitelikli hırsızlık suçu hükmü uygulama bulur. Dolayısıyla örneğin, evin dışında bakılan bir çoban köpeği çalınmışsa, 3 yıldan 7 yıla kadar ceza verilir. Aksi durumdaysa kedi köpek hırsızlığının cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapistir.

• “…Olay günü, katılana ait koyun sürüsünün içinde bulunan kullanım ve tahsis gereği açık alanda bırakılan bir adet çoban köpeğinin koyunlar otlatıldığı sırada çalındığının anlaşılması karşısında, sanığın eyleminin 5237 sayılı TCK’nın 142/1-e maddesine uyduğu gözetilmeden…” Y. 13. Ceza Dairesi 2013/11715 E. , 2014/12061 K.

TCK m. 142/2-h

TCK 142/2-h hükmü gereğince, herkesin girebileceği bir yerde bırakılmakla birlikte kilitlenmek suretiyle ya da bina veya eklentileri içinde muhafaza altına alınmış olan eşya hakkında işlenen hırsızlık suçunun cezası 5 yıldan 10 yıla kadar hapistir.

Bina İçinde Muhafaza Altına Alınmış Eşya Hakkında Hırsızlık Suçu

Bina içinde muhafaza altına alınan eşya çalınması bir nitelikli hırsızlık halidir. Maddede muhafaza altına alınma şartı aranmış olsa da, Yargıtay kararlarında böyle bir koşul aranmadığı görülmektedir.

Binada yaşayan kişinin, failin orada bulunmasına rızası yoksa ek olarak konut dokunulmazlığının ihlali suçu da oluşabilir. Fakat kamuya açık olan bir bina söz konusuysa yalnızca nitelikli hırsızlık mevcuttur.

Uygulamada, kamu kurumlarında işlenen hırsızlık suçuyla (TCK m. 142/1-a) sıkça karıştırıldığı görülmektedir.

• “…Sanığın, olay günü bina niteliğinde ve kamu kurumu olan Ankara Adliyesindeki mağdurun makam odasından suça konu telefonunu çalması şeklindeki eyleminin TCK’nın 142/1-a ve 142/2-h maddelerinde düzenlenen suçları oluşturduğu, ancak daha ağır cezayı gerektiren TCK’nın 142/2-h maddesi uyarınca hüküm kurulması gerektiği gözetilmeden…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/14396 E. , 2021/18880 K.
• “…Sanığın, şikayetçinin Devlet hastanesinde dahiliye servisinde tedavi gördüğü odada uyuduğu sırada yastığının altına koymuş olduğu cep telefonunu çalması şeklinde gerçekleşen eyleminin; suç tarihi dikkate alındığında 5237 sayılı TCK’nın 142/2-h maddesinde düzenlenen suçu oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 2. Ceza Dairesi 2019/1477 E. , 2019/12755 K.
• “…Sanığın hastane binası içindeki odadan müştekiye ait 2 adet telefonu çaldığının anlaşılması karşısında, eyleminin 5237 sayılı TCK’nın 142/2-h maddesine uyduğu gözetilmeyerek, aynı Kanunun 142/1-a maddesi ile hüküm kurulması…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/4824 E. , 2021/20722 K.

Eklenti İçinde Muhafaza Altına Alınan Eşyanın Çalınması

142/2-h bendindeki nitelikli hırsızlık hükmünün uygulanması için fiilin kapalı bir alanda işlenmesi zorunlu değildir. Bina eklentisi niteliğindeki depo, bahçe, cami şadırvanı gibi yerlerde muhafaza altına alınan eşyaların çalınması durumunda da 142/2-h hükmü uygulanır.

• “…Sanığın suça konu kabloları etrafı çevrili üstü açık olan depodan çalındığının anlaşılması karşısında, sanığın eyleminin 5237 sayılı TCK’nın 142/2-h maddesi kapsamında kalmasına rağmen…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/21786 E. , 2021/20787 K.
• *…Sanığın, etrafı duvarla çevrili işyerinin eklentisi mahiyetindeki bahçe içinden suça konu malzemeleri çalması şeklindeki eyleminin 5237 sayılı TCK’nın 142/2-h maddesine uyduğu gözetilmeyerek…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/20590 E. , 2021/20669 K.
• Sanığın, katılanların cami şadırvanında askıda bulunan paltolarının cebinden para çalması şeklinde gerçekleşen eyleminden hakkında suç tarihi itibariyle TCK’nın 142/2-h maddesi yerine 142/1-a maddesinin uygulanmış olması Y. 6. Ceza Dairesi 2021/3317 E. , 2021/19091 K.

Bahçe, depo gibi yerler bina eklentisi niteliğinde değilse temel halden ceza verilecektir.

• “…Sanık … hakkında nitelikli hırsızlık suçundan kurulan hükme ilişkin temyiz itirazının incelenmesinde: Olay yerinde yapılan inceleme sonucunda düzenlenen tutanak ve çizilen krokiye göre hırsızlık yapılan yerin etrafında duvar bulunmayıp açık alan olan bahçe içerisinden gerçekleştirildiği ayrıca bahçede duvarlarının bir kısmı yıkık ve etrafı tahta parçaları ile kapatılmış olduğunun belirtilmesi karşısında sanığın eyleminin 5237 sayılı TCK’nın 141/1. maddesine uyduğu gözetilmeyerek…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/1877 E. , 2021/20568 K.

Hırsızlık Suçunun Konusunun Kilitlenerek Saklanan Eşya Olması

Bina içinde olmayan eşyalar hakkında da 142/2-h’nin uygulanması mümkündür. Öyle ki, herkesin girebileceği bir yerde bırakılmış olsa da, kilitlenerek korunan eşyanın çalınması durumunda da 5 yıldan 10 yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Kilitli bir arabanın içinden teyp çalınması bu duruma örnektir. Fakat kapıları kilitli olmayan bir otomobildeki eşyanın çalınması suçun temel halinden kabul edilmiştir.

• “…Mağdur …’nun kollukta aşamasında, motorsikletini ikametinin önüne, zincir ve asma kilit kullanarak doğalgaz borusuna bağlamak sureti ile park ettiğini, ayrıca direksiyon kilidi de kilitli halde bıraktığını, gece baktığında motorsikletinin ve bağlamış olduğu zincirlerin yerinde olmadığını beyan ettiğinin dosya kapsamından anlaşıldığı olayda, sanığın eyleminin TCK’nın 142/2-h maddesine uyan suçu oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 6. Ceza Dairesi 2020/6088 E. , 2021/3578 K.

TCK 142’deki Diğer Hırsızlık Suçları

Petrol, Doğalgaz vb. Enerjilere İlişkin Hırsızlık Suçu (TCK 142/3)

Suçun, sıvı veya gaz hâlindeki enerji hakkında ve bunların nakline, işlenmesine veya depolanmasına ait tesislerde işlenmesi halinde, beş yıldan oniki yıla kadar hapis cezasına hükmolunur. Bu fiilin bir örgütün faaliyeti çerçevesinde işlenmesi halinde, ceza yarı oranında artırılır ve onbin güne kadar adlî para cezasına hükmolunur (TCK m. 142/3).

• “…Sanıkların Nato Petrol Boru Hattından petrol çalmaya teşebbüs ettikleri iddia olunan olayda, eylemin TCK’nın 142/3. maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerektiği….” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/31705 E. , 2021/4012 K.

Fakat depolama, nakil ya da işleme tesisi niteliğinde olmayan yerlerde işlenen hırsızlık suçlarında üçüncü fıkra hükmü uygulama bulamayacaktır. Dolayısıyla örneğin, bir arabanın yakıt deposundan benzin çalınması durumunda bu hüküm değil, 142/1-e uygulanır.

• “…Sanıkların sıvı ve gaz enerjinin nakil, işleme, depolama tesisi niteliği taşımayan barınak ve tekneden mazot çaldıklarının anlaşılması karşısında; koşulları oluşmadığı halde 5237 sayılı TCK’nun 142/3. maddesinden uygulama yapılması…” Y. 17. Ceza Dairesi 2019/7039 E. , 2020/494 K.

Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçuyla Birlikte İşlenmesi (TCK 142/4)

TCK m. 116’da düzenlenen konut ve iş yeri dokunulmazlığını ihlal suçu, şikayete bağlı olarak soruşturulan suçlardandır. Fakat hırsızlık suçuyla birlikte işlenmiş olduğu durumlarda şikayet şartı aranmadan re’sen cezalandırılacaktır.

Bu suçun işlenmiş sayılması için konut, iş yeri veya bunların eklentilerine girilmiş olması gerekir. Dolayısıyla eklenti niteliğine dahi sahip olmayan bir yere giriş halinde TCK m. 116’dan ceza verilmeyecektir.

• “…Dosyada mevcut müştekinin beyanının içeriği ve olay yerine ilişkin tutanaklardan hırsızlık suçunun gerçekleştiği yerin, müştekinin iş yerine 100 metre mesafede bulunan depo vasfında bir yer olduğu ve işyerinin eklentisi durumunda da olmadığının anlaşılması karşısında; iş yeri dokunulmazlığını bozma suçunun yasal unsurlarının oluşmaması nedeniyle sanığın yüklenen suçtan beraati yerine yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/20120 E. , 2021/20627 K.

Ek olarak, TCK m. 142/2-h kapsamındaki bir konutta hırsızlık söz konusu olsa bile Yargıtay’ın gerçek içtima hükümlerini uyguladığını belirtelim.

Mala Zarar Verme Suçuyla Birlikte İşlenmesi (TCK 142/4)

Hırsızlık suçunu işlemeyi elverişli hale getirmek amacıyla mala da zarar verilmişse, normalde şikayete bağlı olarak soruşturulan mala zarar verme suçu da re’sen soruşturulabilir hale gelir. Bu suçtan dolayı ayrı ceza verilecektir.

• “…Sanığın katılana ait bina vasfındaki işyerinden sağlam ve muhkem vitrin camını kırmak suretiyle hırsızlık şeklindeki eylemine uyan 5237 sayılı TCK’nın 142/1-b, 116/4 ve 151/1 maddelerinde tanımlanan hırsızlık, işyeri dokunulmazlığını ihlal ve mala zarar verme suçlarının gerektirdiği cezanın türü ve üst sınırına göre…” Y. (Kapatılan)13. Ceza Dairesi 2011/25533 E. , 2012/20490 K.

Mala Zarar Verme ve Hırsızlık Suçlarının Konularının Aynı Olması

Dikkat edilmesi gerekir ki, TCK m. 142/4, hırsızlık suçunu işlemek amacıyla işlenen mala zarar verme suçlarını düzenlemiştir. Dolayısıyla çalınan mala zarar verilirse bu hüküm uygulanmaz. Ayrıca mala zarar verme suçunun oluşmadığı kabul edilir.

• “…Sanık hakkında mala zarar verme suçundan kurulan hükmün incelenmesinde; Sanığın suça konu motosikleti düz kontak yaparak çaldığı ve motosiklete hasar verdiği olayda, zarar verme eyleminin hırsızlık suçunun konusu ile mala zarar verme suçunun konusunun ve korunan hukuki yararın aynı olması nedeniyle, ayrıca mala zarar verme suçunu oluşturmayacağı gözetilmeden, bu suçtan da yazılı şekilde mahkumiyet kararı verilmesi…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/4861 E. , 2021/20744 K.

Hırsızlık Suçu Yüzünden Kamu Hizmetinin Aksaması (TCK 142/5)

Hırsızlık suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme, enerji ya da demiryolu veya havayolu ulaşımı alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması hâlinde, yukarıdaki fıkralar hükümlerine göre verilecek ceza yarısından iki katına kadar artırılır.

Elektrik kablolarının çalınması, bu nitelikli halin belki de en çok rastlanan şeklini oluşturmaktadır. Mahkeme, sayılan kamu hizmeti alanlarında aksama meydana gelmiş olması ihtimalinde araştırma yapmakla yükümlüdür.

• “…TCK’nın 142/5. maddesinde hırsızlık suçunun işlenmesi sonucunda haberleşme alanında kamu hizmetinin geçici de olsa aksaması halinde verilecek cezaların arttırılacağına ilişkin düzenleme ve arada geçen zamanın uzunluğu karşısında suç tarihinde suça konu kabloların kesilmesi sebebiyle nihai kullanıcı vatandaşların hizmetin aksadığı yolunda şikayeti olup olmadığı, şikayet var ise buna dair bir belgenin veya aksama meydana gelmişse kurumca suç tarihinde re’sen düzenlenmiş bir tutanak olup olmadığı, bu konuda kurum içi bir yazışma yapılıp yapılmadığı araştırılıp bu tutanak ve kurum içi yazışmaların tasdikli suretleri ile belgelenmek suretiyle açıklığa kavuşturulması ve sonucuna göre hüküm kurulması gerektiği halde bu hususta bir araştırma yapılmaması…” Y. 17. Ceza Dairesi 2016/2709 E. , 2018/5836 K.

Hırsızlık Suçunun Gece Vakti İşlenmesi (TCK 143)

Hırsızlık suçunun gece vakti işlenmesi halinde, verilecek ceza yarı oranında artırılır (TCK m. 143). Bu nedenle artırım yapılabilmesi gece vakti olmasının sağladığı kolaylıktan faydalanılması zorunlu değildir. Mahkeme suçun işlenme saatine bakıp, eğer gece vaktine denk geliyorsa yarı oranında cezayı artıracaktır. Peki gece vakti deyimiyle hangi saatler kastedilir? TCK m. 6/1-e hükmünden anlaşıldığı üzere, gece, güneş battıktan bir saat sonra başlayan ve güneşin doğmasından bir saat öncesine kadar devam eden süreye karşılık gelmektedir. Dolayısıyla gece vaktini her gün için ayrı değerlendirmek gerekecektir.

• “…hırsızlık olayının saat 05.28’de gerçekleştirdiğinin anlaşılması karşısında, UYAP’tan alınan güneşin doğuş ve batış çizelgesine göre; suç tarihinde gece vaktinin 06.30’da bittiği, bu suretle hırsızlık suçunun gece vakti işlendiğinin anlaşılması karşısında, sanık hakkında 5237 sayılı TCK’nın 143. maddesinin uygulanmaması…” Y. 2. Ceza Dairesi 2019/13669 E. , 2019/17275 K.

Hırsızlık Suçunda Cezayı Azaltan Haller – TCK 144

Hırsızlık suçunun cezalandırılması şikayete tabi değildir. Fakat TCK 144’deki cezayı azaltan haller mevcutsa, hırsızlık suçu şikayete tabi hale gelir ve uzlaştırma da mümkündür.

Hırsızlık Suçunun Birlikte Sahip Olunan Mal Hakkında İşlenmesi (TCK 144)

Paydaş veya elbirliği ile malik olunan malı hakkında işlenen hırsızlık suçunun soruşturulması ve kovuşturulması şikayete tabidir. Bu durumda fail için öngörülen ceza iki aydan bir yıla kadar hapis ve adli para cezasıdır.

Beraber sahip olunan bir arsa üzerindeki ağacın meyvesini, diğer paydaşın rızası olmadan toplamak dahi hırsızlık suçunu oluşturmaktadır. Fakat bu durumda ceza verilmesi şikayete bağlı olup, uzlaşma yoluyla da dosya kapatılabilir. Şikayete bağlı olduğundan, öğrenme tarihinden itibaren 6 ay içinde şikayet yapılması gerektiğini de belirtelim.

• “…Fındık ağaçlarının bulunduğu arazilerin sanıklar ve şikayetçilere miras yoluyla kaldığının anlaşılması karşısında; sanıkların bu arazilerde bulunan ağaçlardan şikayetçilerin yararlanmasını engelleyerek onların hissesine düşen fındıkları da toplamaları biçimindeki eylemlerinin 5237 sayılı TCK’nın 144/1-a maddesinde düzenlenen paydaş veya elbirliğiyle malik olunan mal üzerinde hırsızlık suçunu oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 2. Ceza Dairesi 2014/26192 E. , 2016/9730 K.

Alacağı Tahsil Amacıyla Hırsızlık Suçu (TCK 144)

Hukuki bir ilişkiye dayanan alacağı tahsil amacıyla işlenen hırsızlık suçu da şikayete tabi olarak cezalandırılan bir suçtur. Birlikte malik olunan eşyanın çalınması durumunda olduğu gibi bu halde de öngörülen ceza iki aydan bir yıla kadar hapis ve adli para cezasıdır. Uzlaşma ve şikayet kurumları bu suçta da söz konusudur. Şüphelinin cezalandırılması isteniyorsa 6 ay içinde şikayet yapılmış olmalıdır. Daha sonra şikayetten vazgeçilmesi durumundaysa dava düşer.

• “…Sanığın mağdurun yanında bir süre işçi olarak çalıştığı ve mağdurdan alacaklı olduğu, tanık …’nın da sanığın alacağı olduğu konusunda sanığı doğruladığı, sanığın suça konu cep telefonunu alacağını tahsil amacıyla çaldığı, sanığa yüklenen suçun suç tarihi itibariyle şikayete tabî olduğu ve mağdurun kolluktaki 20.01.2016 tarihli beyanında şikayetten vazgeçtiğini belirtmesi karşısında, sanık hakkında TCK’nın 144/1-b maddesindeki hırsızlık suçundan şikayetten vazgeçme nedeniyle düşme kararı verilmesi gerekirken…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/3363 E. , 2021/18983 K.

Hırsızlıkta Değer Azlığı Nedeniyle İndirim (TCK 145)

Hırsızlık suçuna konu malın değeri azsa, cezada indirim yapılabileceği gibi, somut olayın şartlarına göre ceza vermekten de vazgeçilebilir.

Değer azlığında indirim yapılması konusunda Yargıtay dairelerinin farklı görüşleri vardır. Örneğin, Y. 17. Ceza Dairesi, değer azsa her halükarda indirim yapılması gerektiği görüşündedir (Bkz: Y. 17. Ceza Dairesi 2016/11319 E. , 2017/9654 K.). 6. Ceza Dairesi ise ayrıca somut olayın özelliğini de incelemektedir. Mesela daha fazla alma imkanı varken sadece ihtiyacı olduğu kadarını almışsa indirim yapılabilir. Elbette suç tarihindeki ekonomik koşullar da 145. maddenin uygulanmasında dikkate alınacaktır.

Aşağıdaki iki olayda da çalınan malların toplam değeri 250 TL’dir. Fakat Yargıtay 6. CD. birisinde indirim yapılması gerektiği görüşündeyken, diğerinde indirim yapılmasını hukuka aykırı bulmuştur.

• “…Suç tarihinde müştekiye ait işyerine girerek müşteki beyanına göre toplam değeri 250 TL kadar olan içecekleri çalan sanık hakkında suçun işleniş şekli ve özellikleri itibariyle ceza vermekten vazgeçilemeyecek ise de çalınanların değeri gözetilerek TCK’nın 145. maddesi gereğince cezadan uygun oranda indirim yapılması gerektiğinin düşünülmemesi…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/20690 E. , 2021/15543 K.
• “…Hırsızlık suçuna konu tütünlerin değerinin 250 TL olarak tespit edilmesi karşısında, şartları oluşmamasına rağmen suçun konusunu oluşturan malın değerinin az olması nedeniyle tayin edilen cezadan 5237 sayılı TCK’nın 145. maddesi gereğince indirim yapılması…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/1420 E. , 2021/14750 K.

Malın değeri yüksekse suçun işlenme şekli nasıl olursa olsun 145. madde uygulanamayacaktır. Örneğin Yargıtay, mağdurun 500 TL değerinde olduğunu söylediği bir telefonun değerini yüksek bulduğundan, indirim yapılmasını uygun bulmamıştır.

• “…Dosya içerisinde yer alan dava konusu telefona ait 07/07/2014 tarihli faturanın incelenmesinde telefonun bedelinin 720 TL olarak belirtildiği, katılanın telefonun değerini yaklaşık 500 TL olarak söylediği anlaşılmakla, çalınan malın değerinin az olduğunun kabulü mümkün olmamasına rağmen suça sürüklenen çocuk hakkında hatalı şekilde TCK’nın 145.maddesi uyarınca ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesi…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/19624 E. , 2021/14424 K.

Tek seferde birden fazla mağdura karşı hırsızlık yapılmışsa, değer azlığı her bir mağdur için ayrı ayrı belirlenmez. Toplam değere göre hüküm kurulacaktır.

• “…İki ayrı mağdura karşı tek bir fiille hırsızlık suçunun işlenmesi dolayısıyla suça konu eşyaların toplam değerinin esas alınması gerekirken ,herbir mağdura ait eşyaların satış değeri esas alınmak suretiyle TCK’nun 145. maddesi uygulanıp eksik ceza verilmesi…” Y. 13. Ceza Dairesi 2019/11236 E. , 2020/2013 K.

Değer Az Olmasına Rağmen İndirim Yapılmayan Haller

Yargıtay, değeri az bile olsa yeniden elde edilmesi güç olan veya yokluğu tehlike yaratan eşyaların çalınması durumunda indirim yapılmayacağı görüşündedir. Banka kartı, plaka, rögar kapağı gibi eşyalar bunlara örnek olarak verilmektedir.

• “…değer az ise, verilecek cezadan mutlaka indirim yapılmalıdır gibi bir anlam da çıkartılmamalıdır. Diğer bir anlatımla indirim yapıp yapmama hususu her somut olayda özenle değerlendirilmelidir. Nitekim Yargıtay Ceza Genel Kurulunun Dairemizce benimsenen içtihatları uyarınca; rögar kapağı, plaka, sürücü belgesi, kimlik belgesi ve bankamatik kartı gibi eşyaların hırsızlık suçuna konu olması halinde, ortaya çıkan tehlike veya bunların yeniden çıkartılması için sarf edilecek emek ve mesai vb.’de gözetilerek değer azlığı indirimi yapılmamalıdır…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/22023 E. , 2021/20658 K.

Kullanma Hırsızlığı: Malı Kullandıktan Sonra İade Etmek (TCK 146)

Eşya geçici bir süre kullanılıp zilyedine iade edilmek üzere çalınmışsa buna kullanma hırsızlığı denmektedir. Kullanma hırsızlığı suçunun cezalandırılması şikayete tabi olup, ceza yarı oranına kadar indirilir. Fakat malın suç işlemek için kullanılmış olması halinde indirici sebepler uygulanamaz.

Şikayete bağlı olduğundan aynı zamanda uzlaştırmayla dosyayı kapatmak da mümkündür.

Yargıtay’a göre kullanma hırsızlığı hükmünden dolayı indirim uygulanması için, suç anında geri verme kastının bulunmasıyla birlikte, ayrıca şu hallerden birinin varlığı aranır:

1. Eşyanın sahibine geri verilmesi,
2. Eşyanın kolaylıkla bulunabileceği bir yere bırakılması,
3. Eşya henüz bırakılmamış ise geri verilmek üzere alındığının açıkça anlaşılması.

Bu haller bulunmasına rağmen hırsızlık yapılırken geri verme kastı yoksa TCK m. 146 değil, TCK m. 168 (etkin pişmanlık) hükümleri uygulanacaktır.

• “…Sanığın aldığı telefonu geçici bir süre kullandığı, iki gün sonra müştekiye iade ettiğinin anlaşılması karşısında, eylemin 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu’nun 146/1. maddesi kapsamında kullanma hırsızlığı suçunu oluşturacağı, suçun kovuşturmasının şikâyete bağlı bulunduğu…” Y. 2. Ceza Dairesi 2021/15425 E. , 2021/18499 K.

Zorunluluk Halinde İşlenen Hırsızlık Suçu (TCK 147)

Hırsızlık suçunun ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak için işlenmesi halinde, olayın özelliğine göre, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir.

Görüldüğü üzere zorunluluk halinden bahsedebilmemiz için acil ve ağır bir ihtiyacın varlığı gerekir. Ağır ve acil ihtiyaca, madde gerekçesinde örnek olarak, hasta çocuk için ilaç çalınması veya açlık nedeni ile gıda maddesi çalınması gösterilmiştir. Ancak sırf yoksulluk çekilmesi sebebiyle hırsızlık yapıldığı durumlarda Yargıtay su sebeple indirim uygulamamaktadır. Fakat 147. madde uygulanamasa bile, değer azlığı sebebiyle 145. madde uygulanarak cezada indirim yapılabilir veya cezadan tamamen vazgeçilebilir.

• “…Somut olayda; sanığın doktor raporu ve fakirlik belgesi ile desteklenen savunmasına göre verem olan kızının daha iyi beslenmesi için mağdura ait toplam 25 TL değerinde meyve ve sebze çaldığı, bu durumda; hırsızlık suçunun TCK’nın 147. maddesi kapsamında ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak için işlendiğini kabul etmek mümkün olmamakla birlikte, değer azlığına ilâveten suçun işleniş şekli ve özellikleri de dikkate alınarak sanığa ceza vermekten vazgeçilip vazgeçilmeyeceğinin karar yerinde tartışılması gerektiğinin gözetilmemesi…” Y. 13. Ceza Dairesi 2014/29865 E. , 2015/14171 K.

Yargıtay önüne gelen bir olayda, saldırıdan kaçmak için araba çalan sanıklar hakkında zorunluluk halinin değerlendirilmesi gerektiği yönünde görüş bildirmiştir.

• “..Mağdur …’ın, aşamalarda birbiriyle çelişen beyanlarına karşın sanığın birbirine paralel beyanları doğrultusunda müştekinin köy evine girmesi üzerine evden çıkan 4 kişinin sanıklara saldırdıkları, sanıklarında müştekiye ait araca binerek olay yerinden kaçtıkları, daha sonra da aracı sanık …’in evinin önüne park ettikleri, sanıkların kaçıp kurtulmak için arabayı götürdükleri, faydalanma amacıyla özel kasıt ile hareket ettikleri, ancak TCK’nın 147. maddesinde “hırsızlık suçunun ağır ve acil bir ihtiyacı karşılamak için işlenmesi halinde, olayın özelliğine göre, verilecek cezada indirim yapılabileceği gibi, ceza vermekten de vazgeçilebilir” düzenlemesinin bulunduğu, somut olayda bu hususun mahkeme tarafından tartışılmadığı anlaşıldığından TCK’nın 147. maddesinin uygulanıp uygulanmayacağı hususunun tartışılmaması…” Y. 17. Ceza Dairesi 2015/14462 E. , 2016/7648 K.

Hırsızlık Suçunda Şahsi Cezasızlık ve Cezada İndirim (TCK 167)

Hırsızlık suçunun aşağıdaki kişilerin zararına işlenmesi halinde, sanık hakkında cezaya hükmolunmaz:

1. Haklarında ayrılık kararı verilmemiş eşlerden birinin,
2. Üstsoy veya altsoyunun veya bu derecede kayın hısımlarından birinin veya evlat edinen veya evlatlığın,
3. Aynı konutta beraber yaşayan kardeşlerden birinin.

Görüldüğü üzere, sadece kendi anne babasına değil, eşinin anne babasına karşı hırsızlık suçunu işleyen kişi de cezalandırılmamaktadır.

• “…Başkasına ait kredi kartının müteselsilen kötüye kullanılması ve müteselsilen hırsızlık suçlarının takibinin şikayete bağlı olmadığı, bu suçların sanık tarafından mağdur kayınvalidesine karşı işlenmesi nedeniyle TCK’nın 167/1-b ve 245/4-b maddeleri uyarınca şahsi cezasızlık sebeplerinin bulunduğu, şahsi cezasızlık sebebinin varlığından dolayı CMK’nın 223/4-b maddesi uyarınca ceza verilmesine yer olmadığına kararı verilmesi gerekirken…” Y. 13. Ceza Dairesi 2013/33409 E. , 2014/22115 K.

Birden fazla mağdurdan sadece biri hakkında şahsi cezasızlık söz konusuysa diğer mağdurlar sebebiyle cezaya hükmolunur.

• “…sanık hakkında babası …’in hissesi yönünden TCK’nin 167/1-b maddesinde düzenlenen şahsi cezasızlık hâli mevcut ise de; sanık amcası olan katılan … ile kuzenleri olan diğer katılanlar … ile müştekiler bakımından hırsızlık suçunu oluşturan bu fiilin, sanık tarafından işlendiğinde bir kuşku bulunmamaktadır…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/227 E. , 2021/13807 K.

Aşağıdaki kişilerin zararına olarak işlenmesi halindeyse, hırsızlık suçunu işleyen sanık hakkında şikayet üzerine verilecek ceza, yarısı oranında indirilir:

• Ayrılık kararı verilmiş olan eşlerden birinin,
• Aynı konutta beraber yaşamayan kardeşlerden birinin,
• Aynı konutta beraber yaşamakta olan amca, dayı, hala, teyze, yeğen veya ikinci derecede kayın hısımları.

Görüldüğü üzere bu durumda soruşturma ve kovuşturma şikayete bağlıdır. Şikayetten vazgeçilmese bile uzlaşma sağlayarak cezadan kurtulmak da mümkündür.

Etkin Pişmanlık: Zararı Karşılayanın Cezasının İndirilmesi (TCK 168)

Hırsızlık suçunu işleyen fail, mağdurun uğradığı zararı aynen geri vererek veya tazmin etmek suretiyle etkin pişmanlık göstermişse, cezasında indirim yapılır. İndirimin miktarı etkin pişmanlığın gösterilme zamanına farklılık göstermektedir.

1. Kovuşturma başlamadan önceyse, verilecek cezanın üçte ikisine kadarı indirilir.
2. Kovuşturma başladıktan sonra ve fakat hüküm verilmezden önceyse, verilecek cezanın yarısına kadarı indirilir.

Zarar kısmen giderilmişse, etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanabilmesi için mağdurun rızası da gerekir.

• “…Sanığın katılana ait iş yerinden suça konu yazıcılar, yazıcılara ait kartuş takım setleri, mürekkepler, 1 adet…. marka dizüstü bilgisayar ve şirkete ait aracı, katılanın bilgisi dışında alıp götürdükten sonra, katılanın şikayeti üzerine, sanığın soruşturma aşamasında 28 adet yazıcı, bu yazıcılara ait 28 takım kartuş seti, 4 koli mürekkep, 1 adet…. marka dizüstü bilgisayar ile şirkete ait aracı polis merkezine getirerek teslim ettiği, katılanın ise iade edilmeyen başkaca malzemelerinin de olduğunu beyan etmesi nedeniyle; gerçekleşen kısmî iade nedeniyle katılandan, sanık hakkında etkin pişmanlık hükümlerinin uygulanmasına rızası bulunup bulunmadığı sorularak, sonucuna göre 5237 sayılı TCK’nın 168/1-4. maddesi hükümlerinin uygulanıp uygulanmayacağının tartışılması gerektiğinin gözetilmemesi…” Y. 2. Ceza Dairesi 2016/14401 E. , 2019/4813 K.

Hırsızlık suçuna konu eşya satılmışsa, etkin pişmanlıktan yararlanmak için mağdura iadenin sağlanması yetmez. Malın satımından elde edilen gelir de satın alana veya yargı makamına teslim edilmelidir.

• “…Dairemizce de benimsenen ve Yargıtay CGK’nın 26.03.2013 günlü, 2012/6-1232 esas ve 2013/106 karar sayılı içtihadında belirtildiği üzere, çalınan malın 3. kişiye satılması halinde; 5237 sayılı TCK’nın 168. maddesinin uygulanabilmesi için hırsızlık suçunun failinin, sattığı yeri veya kişiyi söyleyerek çalınan malın, hırsızlık suçunun mağduruna iadesini sağlamasının yanında, failin bizzat pişmanlık göstererek, satın alan iyiniyetli ise; aynen geri verme veya tazmin suretiyle satın alanın zararını da gidermesi, kötü niyetliyse; satın alandan elde ettiği para veya sağladığı menfaati, kazanç müsaderesine konu edilmek üzere soruşturma makamlarına teslim etmesi gerektiği hususu göz önüne alındığında; çaldığı eşyayı sattığı yeri söyleyerek müştekiye iadesini sağlayan sanığın, satın alan kötüniyetli 3. kişiden elde ettiği menfaati kazanç müsaderesine konu edilmek üzere soruşturma makamlarına teslim edip etmediği araştırılarak sonucuna göre TCK’nın 168/1. maddesinin uygulanma koşullarının oluşup oluşmadığının değerlendirilmesi gerektiği gözetilmeden…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/4863 E. , 2021/20699 K.

Bu konuyla ilgili ek bilgiler için Malvarlığına Karşı Suçlarda Etkin Pişmanlık İndirimi başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

Yaş Küçüklüğü: Failin Çocuk Olması

Hırsızlık suçunu işleyenin çocuk olması durumunda cezada indirim yapılacaktır. 12 yaşından küçük çocukların cezalandırılması mümkün değildir. Bunlar hakkında sadece güvenlik tedbirine hükmedilebilir. 12-15 yaş grubundakilerin ise alacakları ceza yarısına kadar indirilir. 15-18 yaş grubundakilerin cezasında ise üçte bir oranında indirim yapılacaktır. Ayrıntılı bilgi için Yaş Küçüklüğünde Ceza İndirimi ve Çocukların Ceza Yargılaması başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

Hırsızlık Suçuna Teşebbüs Halinde Ceza İndirimi

Hırsızlık suçunun tamamlanmış sayılması için, malı bulunduğu yerden almak yeterli olmamaktadır. Suç konusu eşyanın ayrıca tümüyle failin egemenliğine, zilyetliğine geçmesi aranır. Bu koşul sağlanmamışsa hırsızlığa teşebbüsten söz edilir. Örneğin, yolda gördüğü demir direkleri kamyonetine bindirip sürmeye başlayan kişi yolda polis tarafından yakalanırsa, suç tamamlanmamış sayıldığından teşebbüs indirimi yapılır. Suçun teşebbüs aşamasında kalması durumunda verilecek ceza dörtte birden dörtte üçe kadar indirilecektir.

• “…Sanığın, kızı Zuhal ile birlikte, olay günü daha önceden meydana gelen trafik kazası sonucu yerinden çıkan ve daha sonra kaldırılmak üzere yol kenarına bırakılan ve …’ne ait tel çitler ile demir direkleri alıp kamyonetine yüklemesi ve çok fazla ilerleyemeden emniyet ekiplerince yakalandıkları anlaşılan olayda, eyleminin TCK.nın 142/1-a maddesinde düzenlenen kamu yararına veya hizmetine tahsis edilen eşya hakkında hırsızlığa teşebbüs suçunu oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 8. Ceza Dairesi 2021/14433 E. , 2021/21126 K.

Eylemden Sonra Kesintisiz Takip Yapılması

Hırsızlık suçuna konu eşya bulunduğu yerden alındıktan sonra failin sürekli ve kesintisiz olarak takip edilmesi, eşyanın onun egemenliğine geçmesini engellemektedir. Dolayısıyla bu durumda da teşebbüs söz konusu olur. Fakat kesintisiz takip bulunmuyorsa suç tamamlanmış kabul edilerek ceza verilecektir.

• “…Sanığın işyerinden çıktıktan sonra kesintisiz takip olmaksızın alışveriş merkezi içerisinde kolluk görevlilerince sonradan yakalandığının anlaşılması karşısında; suçun tamamlandığı gözetilmeden teşebbüs hükümlerinin uygulanması…” Y. 13. Ceza Dairesi 2019/10333 E. , 2020/1652 K.

Hırsızlık Suçunun Teşebbüs Aşamasında Yağmaya Dönüşmesi

Eşyanın cebir ve tehdite başvurmadan alınması durumunda hırsızlık suçu oluşmaktadır. Fakat suç henüz tamamlanmamışsa, mağdur malının peşine düşmüşse henüz teşebbüs aşamasındaki hırsızlıktan söz edilir. Hal böyleyken, mağdur eşyasını geri almaya çalışır ve fiziki direnci cebir suretiyle kırılırsa, suç çok daha ağır cezalandırılan yağmaya dönüşecektir.

• “…olay günü müştekinin, kendisine ait ikametten çıkarken sokak üzerinde gördüğü sanıkların ellerinde bulunan ve içerisinde ikametinden alınan tütün, ayna ve kremin bulunduğu poşeti sanıklardan geri almak istediği esnada aralarında tartışma yaşandığı ve sanıklar tarafından cebir kullanılmak suretiyle müştekinin kendisine ait eşyaları geri almasının engellenmeye çalışıldığı olayda, sanıkların eyleminin bir bütün halinde 5237 sayılı TCK’nın 149. maddesinde tanımlanan nitelikli yağma suçunu oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 2. Ceza Dairesi 2017/6121 E. , 2019/6170 K.

Akıl Hastalığı Nedeniyle Hırsızlık Yapılması

TCK m. 32 uyarınca, fiilin işlenmesi sırasında akıl hastalığının bulunmasından ötürü failin ceza sorumluluğu tamamen kalkabilecek veya 1/6 oranında indirime gidilebilecektir. Hırsızlık suçunda sıkça karşılaşılan kleptomani rahatsızlığıyla ilgili örnek kararlar için Kleptomani Hastalığının Cezaya Etkisi – İçtihatlar başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

Hırsızlık Suçunda Birden Fazla Nitelikli Halin Varlığı

Hırsızlık suçunda cezayı hem artıran hem de azaltan nitelikli haller birlikteyse, temel cezada önce artırıma sonra indirime gidilir. Cezayı artıran nitelikli haller birden fazlaysa, ceza alt sınırından uzaklaşılacaktır.

• “…Hırsızlık suçuna konu eylemi hastanede ameliyat sonrası baygın yatan hastanın başucundaki telefonunu çalarak gerçekleştiren sanık hakkında kurulan hükümde; TCK’nın 142/2-h ve 142/2-a maddelerinin ihlal edildiğinin anlaşılması karşısında, 5237 sayılı TCK’nın 61. maddesi uyarınca temel ceza belirlenirken teşdit uygulanması gerekirken, alt sınırdan ceza tayin edilmesi…” Y. 13. Ceza Dairesi 2019/2487 E. , 2019/12428 K.

Aynı Yerde Yaşayanların Eşyalara Ortak Hakimiyeti

Failin birden fazla kişinin yaşadığı bir yere girerek orada bulunan birden fazla kişinin eşyaları hakkında hırsızlık suçunu işlemesi durumunda içtima hükümlerinin nasıl uygulanacağı hususu tartışmalıdır. Bir görüş tek bir suç oluşacağı ve aynı neviden fikri içtima hükümlerinin dahi uygulanamayacağını savunmaktadır (Türk Ceza Hukuku Genel Hükümler, İzzet Özgenç, 11. Bası, s. 587-588). Bir diğer görüş ise aynı neviden fikri içtima hükümlerini uygulamayı doğru bulmaktadır ki, bu yönde Yargıtay kararları da bulunmaktadır.

• “…Sanığın, katılan ve mağdurlar ile birlikte yaşadığı tek odalık evden katılan ve mağdurlara ait cep telefonu, para ve benzeri eşyalarını aynı zamanda çaldığında kuşku bulunmadığından, doğal olarak tek olmayan bu fiillerin hukuken tek bir fiil olarak kabul edilmesi ve nitelikli hırsızlık suçundan birkez ceza verilmesi, ancak; bu tek fiilin birden fazla kişiye karşı işlenmesi nedeniyle verilecek cezanın TCK’nın 43/2. maddesinin yollamasıyla aynı maddenin 1. fıkrası uyarınca artırılması gerekir. Mağdur tek olsaydı fiili de tek sayacağımız bu olayda mağdur sayısınca hırsızlık suçunun oluştuğunu kabul ile gerçek içtima hükümlerinin uygulanması doğru değildir…” Y. 13. Ceza Dairesi 2014/35729 E. , 2016/246 K.

Hırsızlığa Konu Eşyanın Uyuşturucu Madde Olması

Ruhsatsız silah, uyuşturucu gibi eşyaların bulundurulması bile başlı başına suç olsa da bunlar da en nihayetinde birer taşınır eşyadır. Dolayısıyla Yargıtay bu tür eşyaları çalanların da hırsızlık suçundan cezalandırılmaları gerektiği görüşündedir.

• “…Her ne kadar uyuşturucu maddeyi ruhsatsız veya ruhsata aykırı olarak imal, ithal, ihraç etmek veya kullanmak için uyuşturucu madde bulundurmak suç teşkil ediyor olsa da, uyuşturucu madde taşınır bir mal niteliğindedir ve zilyedin rızası olmadan başkasına ait taşınır malı, kendisine veya başkasına bir yarar sağlamak maksadıyla bulunduğu yerden alan kişinin hırsızlık suçundan cezalandırılması gerekecektir…” Y. 2. Ceza Dairesi 2013/31929 E. , 2014/27375 K.

Failin bu durumda yalnızca uyuşturucu bulundurma suçundan cezalandırılması gerektiği yönündeki görüş ise azınlıkta kalmaktadır.

Hırsızlık Suçuna Konu Eşyayı Satın Almak

Suç konusu eşyanın satın alınması TCK m. 165’de düzenlenen suçu oluşturmaktadır. Bu durumda fail, altı aya kadar hapis veya adlî para cezası ile cezalandırılır.

Örneğin faile, çalınan bir telefona sim kartı taktığı için ulaşılmış olabilir. Sadece sim kartı takma eylemi aksini gösteren bir durum olmadığı müddetçe telefonu onun çaldığını göstermez. Bu durumda şüpheden sanık yararlanacak ve hırsızlık suçundan sorumlu olunmayacaktır. Fakat suç eşyasının satın alınmasından veya kabul edilmesinden ötürü mahkumiyet kurulması mümkündür. Ayrıntılı bilgi için “Suç Eşyasının Satın Alınması Suçu ve Cezası” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.

• “…Şikayetçinin cebinde bulunan cep telefonunu çaldırdığını ya da düşürdüğünü beyan ederek ihbarda bulunması üzerine, yapılan telekomünikasyon yazışmasında, telefonun aynı gün sanık tarafından kullanıldığının tespit edildiği, sanığın aksi sabit olmayan savunmasına göre, telefonu suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi suçundan cezalandırılmasına karar verilen kardeşi diğer sanık …’den alarak, anılan sanık kullanmadan kendisinin kullandığı, kardeşi …’in de cep telefonunu suç eşyası olduğunu bilerek kullandığı gözetilerek, sanığın eyleminin 5237 Sayılı TCK’nın 165/1. maddesinde düzenlenen suç eşyasının satın alınması veya kabul edilmesi suçunu oluşturduğu gözetilmeden, elde veya üstte taşınan eşyayı çekip almak suretiyle hırsızlık suçunun işlendiğine dair delillerin ne olduğu karar yerinde açıklanıp tartışılmadan yerinde ve yeterli olmayan gerekçeyle yazılı şekilde karar verilmesi…” Y. 13. Ceza Dairesi 2014/9106 E. , 2014/25724 K.

Terkedilmiş, Unutulmuş ve Kaybolmuş Eşya

Hırsızlık suçunun konusunu bir başkasının zilyetliğinde olan taşınır mallar oluşturmaktadır. Dolayısıyla söz konusu eşyanın terkedilmiş, unutulmuş veya kaybolmuş olması durumlarının da tartışılması gerekir.

Terkedilmiş malların alınması suç değildir.

Kaybolmuş malların alınması ise TCK m. 160’da düzenlenen “kaybolmuş veya hata sonucu ele geçmiş eşya üzerinde tasarruf” suçunu oluşturur. Bu suçun soruşturulması şikayete bağlı olup, bir yıla kadar hapis veya adli para cezasını gerektirmektedir.

Unutulmuş malların alınması ise hırsızlık suçu hükümlerince cezalandırılabilmektedir.