TCK uyarınca kusura etki eden akıl hastalıkları, ağır durumlarda ceza ehliyetini kaldıran, daha hafif durumlarda ise verilecek cezada indirim yapılmasını gerektiren hallerdendir. Şöyle ki, Türk Ceza Kanunu m. 32 uyarınca:
- Akıl hastalığı nedeniyle, işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayamayan veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği önemli derecede azalmış olan kişiye ceza verilmez. Ancak, bu kişiler hakkında güvenlik tedbirine hükmolunur.
- Birinci fıkrada yazılı derecede olmamakla birlikte işlediği fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneği azalmış olan kişiye, ağırlaştırılmış müebbet hapis cezası yerine yirmibeş yıl, müebbet hapis cezası yerine yirmi yıl hapis cezası verilir. Diğer hallerde verilecek ceza, altıda birden fazla olmamak üzere indirilebilir. Mahkûm olunan ceza, süresi aynı olmak koşuluyla, kısmen veya tamamen, akıl hastalarına özgü güvenlik tedbiri olarak da uygulanabilir.
Kleptomani de failin davranışlarını yönlendirme yeteneğine etki ettiğinden, duruma göre ceza ehliyetini kaldırabilecek ya da cezada 1/6 oranında indirim yapılmasına sebep olabilecektir.
Kleptomani İddiası ve Şüphesi Varsa Araştırılma Zorunluluğu
- “…1-Dosya kapsamına göre; sanığın olay tarihinde katılan …’ya ait işyerine girerek, askıda bulunan çantaları çalması şeklinde gerçekleşen eylemin TCK’nın 142/1-b maddesi kapsamında değerlendirilmesi gerekirken, ek savunma verilmeden “kullanım gereği açıkta bırakılan eşya üzerinde hırsızlık” olarak kabul edilmek suretiyle aynı Kanun’un 142/1-e maddesi ile uygulama yapılması, 2-Sanığın aşamalarda, işyerinde askıda bulunan bir kadın ve bir erkek çantasını alıp işyerinden ayrıldığına ilişkin değişmeyen beyanından, ayrı ayrı kişilere ait olduğu açıkça anlaşılan iki çantayı çaldığının anlaşılması karşısında; mağdur sayısınca hırsızlık suçunun oluştuğu gözetilmeden, yasal ve yerinde olmayan gerekçe ile zincirleme suç hükümlerinin uygulanması, 3-Sanığın aşamalarda kleptomani hastalığı tedavisi gördüğünü beyan etmesi karşısında, sanığın TCK’nın 32.maddesi kapsamında suç tarihinde cezai sorumluluğunu kısmen veya tamamen ortadan kaldıracak bir akıl hastalığının olup olmadığı ve ceza ehliyetinin bulunup bulunmadığı hususlarında sağlık kurulundan rapor aldırılarak sonucuna göre hukuki durumunun belirlenmesi gerektiği gözetilmeden, yazılı şekilde hüküm kurulması, Bozmayı gerektirmiş…” Y. 2. Ceza Dairesi 2014/4050 E. , 2015/5305 K.
- “…Sanık hakkında düzenlenen Sosyal İnceleme Raporunda “kişide kleptomani sorunu olabileceğinin düşünüldüğü” belirtilmesine rağmen sanık hakkında suçu işlediği sırada 5237 sayılı TCK.nın 32.maddesi kapsamında ceza sorumluluğunu tamamen veya kısmen kaldıracak nitelikte bir hastalığı bulunup bulunmadığı araştırılmadan, eksik soruşturma ile yazılı şekilde hüküm kurulması, Bozmayı gerektirmiş…” Y. 2. Ceza Dairesi 2013/36689 E. , 2014/1696 K.
Kleptomaninin Derecesinin Belirlenmesi
- “…Sanığın tüm aşamalardaki beyanları ile 18.03.2016 tarihli gerekçeli temyiz dilekçesinde kleptomani hastalığının bulunduğunu belirttiğinin anlaşılması karşısında; 5237 sayılı TCK’nın 32. maddesi uyarınca, sanığın işlediği iddia olunan hırsızlık suçu için suç tarihinde işlediği fiilin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayıp algılamadığı, bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin azalıp azalmadığı ve azalmış ise bunun önemli derecede olup olmadığı hususlarında Adli Tıp Kurumu ilgili İhtisas Kurulundan veya Ruh ve Sinir Hastalıkları Hastanesinden ya da üniversitelerin Psikyatri Ana Bilim Dalı Başkanlığından kurul raporu alındıktan sonra sonucuna göre sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerektiği gözetilmeden eksik kovuşturma ile yazılı şekilde karar verilmesi, Bozmayı gerektirmiş…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/26491 E. , 2022/4292 K.
Raporlar Arasında Çelişki Olması
- “…Malatya Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi’nin 26/03/2010 tarih ve 5915 numaralı raporunda, sanığın kleptomani rahatsızlığı bulunduğuna ve işlediği iddia olunan suç ile ilgili olarak, hukuki anlam ve sonuçlarını algılayabilme ve davranışlarını yönlendirme yeteneğinin bulunmadığına dair tespitin bulunduğu, yine Malatya Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanesi’nin 09/01/2020 tarih ve 330 numaralı raporuna göre ise sanığın suç tarihinde işlediği iddia olunan suç ile ilgili olarak cezai sorumluluğuunn tam olduğuna ilişkin görüş bildirildiğinin görülmesi ve her iki rapor arasında çelişki bulunduğunun anlaşılması karşısında; 5237 sayılı TCK’nun 32. maddesi uyarınca Adli Tıp Genel Kurulu’ndan sanığın suç tarihi itibariyle üzerine atılı hırsızlık fiillinin hukuki anlam ve sonuçlarını algılama veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin bulunup bulunmadığı hususunda rapor alınarak sonucuna göre, sanığın hukuki durumunun değerlendirilmesi gerekirken; raporlar arasındaki çelişki giderilmeden eksik inceleme ile yazılı şekilde hüküm kurulması, Bozmayı gerektirmiş…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/27233 E. , 2020/11422 K.
ATK İhtisas Kurulu veya Tam Teşekküllü Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanelerinden Heyet Raporu Gerekmesi
- “…Sanık hakkında düzenlenen 27/10/2015 tarihli tek hekim raporunda, sanığın psikiyatri polikliniğinde kleptomani tanısıyla muyene edildiği ve kleptomaninin dürtü kontrol bozukluğu olup işlediği fiille ilgili davranışlarını yönlendirme yeteneğini azaltan bir psikopatoloji olduğu yönünde görüş belirtilmişse de; sanığın 25/09/2015 tarihinde işlediği iddia olunan fiillerin hukuki anlam ve sonuçlarını algılayıp algılayamadığı veya bu fiille ilgili olarak davranışlarını yönlendirme yeteneğinin önemli derecede azalıp azalmadığı, 5237 sayılı TCK’nın 32. maddesi kapsamında cezai ehliyetini etkileyen akıl hastalığının bulunup bulunmadığı konusunda Adli Tıp Kurumunun ilgili ihtisas kurulundan ya da tam teşekküllü Ruh Sağlığı ve Hastalıkları Hastanelerinden heyet raporu aldırılıp sonucuna göre sanığın hukuki durumunun belirlenmesi gerektiği gözetilmeden, sanık hakkında tek hekimin hazırladığı rapor ile yetinilerek yazılı şekilde hüküm kurulması, Bozmayı gerektirmiş…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/3653 E. , 2020/15758 K.
