Konut dokunulmazlığının ihlali suçu, birisinin konut ve eklentilerine rızasına aykırı olarak girmek veya rızayla girdikten sonra çıkmamak suretiyle işlenen suçtur.
Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu ve Cezası – TCK 116-1
Hürriyete karşı işlenen suçlar arasında tanımlanan bu suç, TCK m. 116’da düzenleme bulmuştur. İlgili hükme göre konut dokununulmazlığını ihlalin cezası 6 aydan 2 yıla kadar kadar hapistir.
Maddenin ilk fıkrası şu şekildedir: “Bir kimsenin konutuna, konutunun eklentilerine rızasına aykırı olarak giren veya rıza ile girdikten sonra buradan çıkmayan kişi, mağdurun şikayeti üzerine, altı aydan iki yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılır.”
Konuta girişin rızaya aykırı olduğunu kabul etmek için bunun açıkça söylenmiş olmasına gerek yoktur. Gizlice veya hile kullanarak bir başkasının konutuna giren kişi de bu suçu işlemiş sayılır. Dolayısıyla bir başkasının evine hırsızlık yapmak amacıyla giren kişi sadece hırsızlık suçundan değil, ayrıca konut dokunulmazlığını ihlal suçundan ceza alır.
Cezayı artıran hallere yazının devamında ayrı ayrı değinilmiştir.
Konutun Eklentisine Girmek Suretiyle
Fail, doğrudan eve değil de taşınmazın eklentisine girmiş olabilir. Mağdurun evin bahçesine girilmesi durumu böyledir. Bu durumda izinsiz girilen yerin eklenti niteliğinde olup olmadığının tespiti için gerekirse keşif yapılmalıdır. Keşif sonucunda girilen yerin eklenti niteliğinde olduğu tespit edilirse, konut dokunulmazlığının ihlalden ceza verilebileceğini söyleyebiliriz.
- “…sanığın rıza dışında girdiği bahçenin katılanın ikamet ettiği konutun eklentisi niteliğinde olup olmadığının, mahallinde yapılacak keşif ve keşif sonucunda düzenlenecek denetime elverişli raporla şüpheye yer bırakmayacak biçimde belirlenmesi ile delillerin birlikte değerlendirilmesi ve sonucuna göre sanık …’un hukuki durumunun tayin ve takdiri gerektiği gözetilmeden…” Y. 17. Ceza Dairesi 2020/6916 E. , 2020/4207 K.
Rızayla Girdikten Sonra Çıkmamak Suretiyle Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu
Fail, bir başkasının konutuna onun rızasıyla girmiş olabilir. Fakat yaşanan herhangi bir olaydan ötürü ev sahibinin rızasını her zaman geri çekebileceğini ve failin dışarı çıkmasını isteyebileceğini unutmamak gerekir. Bu gibi durumlarda “rızayla girdikten sonra çıkmama” suretiyle konut dokunulmazlığını ihlal suçu işlenmiş sayılır. Fakat ev sahibinin bu iradesini failin anlayabileceği şekilde açık veya zımni olarak ortaya koyması gerekir. Aksi takdirde suç oluşmayacaktır.
- “…İnceleme konusu somut olayda; sanık ve arkadaşının, eski nişanlısının aylardır orada yaşadığını öğrenmesi üzerine konuşmak için müştekinin evine gittikleri, müşteki ile aynı evde birlikte yaşamakta olan müştekinin annesi … tarafından verilen rıza ile içeriye girdikleri ve müştekilerin soruşturma ve kovuşturma aşamalarında değişmeyen beyanlarında sanığın, eski nişanlısının evde olmadığını gördükten sonra not bırakarak, müşteki Kudret’in evden çıkmasını söylemesine gerek kalmadan arkadaşı ile beraber evden çıktığının anlaşılması karşısında; suçun yasal unsurları oluşmadığı halde, yetersiz gerekçeyle, konut dokunulmazlığının ihlali suçundan mahkumiyet hükmü kurulması…” Y. 18. Ceza Dairesi 2018/5934 E. , 2020/1174 K.
Hırsızlık Amacıyla İşlenen Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçu
Normalde mağdur tarafından bir şikayet olmadığı müddetçe konut dokunulmazlığını ihlal eden kişiler cezalandırılmazlar. Fakat hırsızlık suçunu işlemek amacıyla konu dokunulmazlığı ihlal edilmişse, suç kanunen re’sen cezalandırılabilir hale gelir. Dolayısıyla mağdurun şikayeti olmasa bile sanık cezalandırılacaktır.
- “…Konut dokunulmazlığını ihlal suçunun hırsızlık suçuyla birlikte işlenmesi durumunda TCK’nun 142/4. maddesi gereği şikayete tabii olmadığı gibi, bahse konu suçun TCK’nın 119/1-c maddesi kapsamında “birden fazla kişi ile birlikte işlenmesi” durumunda da konut dokunulmazlığının ihlali suçunun şikayete tabi olmayacağı gözetilmeden…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/3499 E. , 2021/19204 K.
- “…hırsızlık suçu ile birlikte işlenen konut veya işyeri dokunulmazlığının ihlali suçunda şikayet şartı aranmadığından balıkçı barınağının konut veya işyeri niteliği bulunup bulunmadığı hususu tartışılıp, sonucuna göre sanığın hukuki durumunun tayin ve takdirinin gerektiği gözetilmeden…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/1913 E. , 2021/18176 K.
İş Yeri Dokunulmazlığının İhlali Suçu
İş yeri dokunulmazlığının ihlali suçu, işyeri ve eklentilerine rızaya aykırı olarak girmek veya rızayla girdikten sonra çıkmamak suretiyle işlenen suçtur. Bu suçun meydana gelmesi için söz konusu iş yerinin açık rızaya ihtiyaç olmadan girilebilen yerlerden olmaması gerekir. Dolayısıyla herkesin girebildiği lokanta, market gibi yerlerde kural olarak bu suçun oluşmayacağı kabul edilir. Fakat bu durumların da istisnası vardır. Biz bu konunun ayrıca incelenmesi gerektiğini düşündüğümüzden, ayrıntılı bilgilere farklı bir başlık altında değindik. Detaylı bilgi için “İşyeri Dokunulmazlığının İhlali Suçu ve Cezası” başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
Aynı Evde Yaşayanlardan Birisinin Rızasının Olması
TCK m. 116/3 hükmü gereğince, “Evlilik birliğinde aile bireylerinden ya da konutun veya işyerinin birden fazla kişi tarafından ortak kullanılması durumunda, bu kişilerden birinin rızası varsa, yukarıdaki fıkralar hükümleri uygulanmaz. Ancak bunun için rıza açıklamasının meşru bir amaca yönelik olması gerekir.“
Görüldüğü üzere aynı evde yaşayanlardan sadece birinin rızasının bulunması dahi konut dokunulmazlığını ihlal suçunu ortadan kaldırır. Fakat bu rızanın meşru bir amaçla verilmiş olması gerekmektedir.
- “…sanığın savunmasında, eve …’nın davet ettiğini ve evde sadece konuştuklarını, aralarında herhangi bir meşru olmayan ilişki yaşanmadığını ileri sürmesi, bu hususun sanığı eve davet eden müştekinin kızı tanık … tarafından doğrulanması ile eve girdiğini görmeleri nedeniyle komşuların evin kapısını çalmaları dolayısıyla olayı jandarmaya haber verenin bizzat sanık olması karşısında, aile bireyi olan tanık …’nın rızasının meşru amaca yönelik olmadığına dair delil bulunmaması nedeniyle konut dokunulmazlığının ihlali suçunun unsurlarının oluşmadığı gözetilmeden…” Y. 18. Ceza Dairesi 2015/28296 E. , 2016/6091 K.
Rıza meşru amaca yönelik değilse konut dokunulmazlığını ihlal suçu oluşur. Eşlerden birinin, diğerini kapı dışında bırakmak için kilidi değiştirtme amacı buna örnektir.
- “…katılan …’ın, temyiz dışı sanık … ile evli iken sanık …’ın müşterek konutu terk ettiği, ev sahibi olan sanık … Karagöz’ün , katılandan evi tahliye etmesini istediği, katılanın evi tahliye etmemesi üzerine sanık … ’ün, diğer sanık …’ın rızası ile eve çilingir marifetiyle girerek eşyaları dışarı çıkarıp kapı kilidini değiştirdiği olayda, katılanın eşi olan sanık …’ın rızasının, eşi olan katılanı zor durumda bırakacağından, meşru bir amaca yönelik olmadığının kabulü gerektiği gözetilmeden, sanık …’ün mahkumiyeti yerine beraatine karar verilmesi, Bozmayı gerektirmiş…” Y. 2. Ceza Dairesi 2021/11689 E. , 2021/14925 K.
Failin, yaşı küçük kız arkadaşının evine ailesinin izni olmadan girmesi de bu kapsamda meşru amaç sayılmayabilir.
- “…, müşteki sanık …’un yaşı küçük kız arkadaşı tanık …’ın evine daveti üzerine gittiği, tanığın babası olan sanık … tarafından odada yatağın altında bulunduğu olayda, aile bireyi olan tanığın rızasının meşru amaca yönelik olmadığı gözetilmeden, sanık …’un mahkumiyeti yerine beraatine karar verilmesi…” Y. 18. Ceza Dairesi 2018/1750 E. , 2019/15040 K.
Fakat reşit birisinin izniyle eve girilmişse konut dokunulmazlığının ihlali suçu oluşmaz. Zira kural olarak herkesin cinsel özgürlüğü korunur. Bunun da istisnası, evli bir kişinin eşini aldatmak amacıyla bir başkasını evine almasıdır.
Eşi Aldatmak Amacıyla Eve Başkasının Alınması
Aralarında sadakat yükümlülüğü bulunan eşlerden birinin, diğerini aldatmak amacıyla eve başkasını alması meşru kabul edilmez. Dolayısıyla eşini birlikte aldattığı kişi konut dokunulmazlığını ihlal suçunu işlemiş olacaktır.
- “…sanığın, katılan …’in rızası hilafına birden fazla kez evine girerek katılanın eşi … ile cinsel ilişkiye girmesi şeklinde gerçekleşen olayda, sanığın evine girmesi konusundaki…’nin rıza açıklamasının meşru bir amaca yönelik olmadığından, sanık hakkında TCK.nın 116/3. maddesi delaletiyle 116/1. maddesi uyarınca mahkûmiyetine karar verilmesi gerekirken…” Y. 14. Ceza Dairesi 2013/881 E. , 2014/3390 K.
Fakat komşu ve arkadaşlık ilişkileri gereği davet edilen kişi karşı cinsten olsa bile bu durumda suç oluşmaz. Zira arkadaşça bir davet olduğundan amaç meşrudur.
- “…TMK 185/3. fıkrası eşlere sadakat yükümlülüğü getirdiğinden, eşlerin birbirine karşı sadakat yükümlülüğüne aykırı hareketleri meşru kabul edilemez. Bu nedenle eşlerden birinin aşığını, cinsel birlikte olduğu veya olacağı birini konutuna veya eklentiye almasında açıklanan rızanın meşru olduğu kabul edilemez. Sadakat yükümlülüğüne aykırı olmayan komşu, arkadaş vb. kişiyi konuta veya eklentiye alması genel sohbet etmesi olayında, açıklanan rızanın meşru amaca uygun olduğunun kabulü gerekir…” Y. 18. Ceza Dairesi 2015/26893 E. , 2016/6748 K.
Cebir veya Tehdit Kullanarak ya da Gece Vakti
Cebir veya tehdit kullanılarak ya da gece vakti işlenen konut dokunulmazlığını ihlal suçunun cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapistir. Somut olayda bu üç halden birden fazlası bulunuyorsa, ceza takdir edilirken alt sınırdan uzaklaşılır.
Konut Dokunulmazlığının İhlali Suçunun Cebir Kullanarak İşlenmesi
Cebir, fiziken zor kullanma olarak tanımlanmaktadır. Suç cebir kullanarak gerçekleşmişse ayrıca cebirden ceza verilmez. Zira bu durumda bileşik suç mevcut olduğundan, cebir, TCK m. 116/4’deki konut dokunulmazlığının ihlali suçunun unsuru kabul edilir.
- “…Sanığın mağdur …’ın evine geldiğinde kapıyı açan katılan mağdur …’nın boğazını sıkarak içeri girmesi neticesinde TCK’nın 116/4. maddesi kapsamında nitelikli konut dokunulmazlığını ihlal suçunun cebir unsurunu oluşturan basit tıbbı müdahale ile giderilebilecek surette yaralama fiilinin ayrıca kasten yaralama suçunu oluşturmaması nedeniyle 5271 sayılı CMK’nın 223/4. maddesi uyarınca ceza verilmesine yer olmadığına karar verilmesi gerekirken yazılı şekilde mahkumiyetine karar verilmesi…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/7785 E. , 2021/20712 K.
Failin bu bent kapsamında sorumlu tutulabilmesi için cebrin insana karşı kullanılması gerekir. Dolayısıyla konuta girmek için bir eşyaya zarar verilmişse TCK 116’nın temel halinden ve ayrıca mala zarar verme suçundan ceza verilir.
- “…Sanık hakkında katılan …’e karşı konut dokunulmazlığını ihlal etme ve mala zarar verme suçlarından kurulan mahkumiyet hükümleri yönünden; … Ceza Genel Kurulunun 27/09/2018 tarih, 2016/18-1137 Esas ve 2018/385 Karar sayılı ilamında da belirtildiği üzere, konuta girmek için eşya aleyhine gerçekleştirilen eylemlerin, konut dokunulmazlığını ihlal etme suçunda “cebir” kullanılması niteliğinde olmadığı, bu nitelikli halin oluşması için cebrin kişiye karşı kullanılmasının gerektiği, sanığın, katılanın evinin kapısına tekme atarak kırmak suretiyle içeri girdiği olayda “cebir” kavramı eşyaya yönelik eylemleri kapsamadığından, sanık hakkında koşulları oluşmadığı gerekçesiyle TCK’nin 116/4. maddesinin uygulanmamasının isabetli olduğu ve yine cebrin eşya aleyhine kullanılması nedeniyle konut dokunulmazlığının ihlali suçunun unsuru olmadığı ve bu itibarla sanık hakkında mala zarar verme suçundan ayrıca mahkumiyet hükmü kurulmasında da bir isabetsizlik görülmediğinden tebliğnamedeki bozma görüşüne iştirak edilmemiştir…” Y. 1. Ceza Dairesi 2021/6665 E. , 2021/13313 K.
Suçun Tehdit Yoluyla İşlenmesi
Tehdit, korkutarak gözdağı verme olarak tanımlanabilir. Suç tehdit kullanarak gerçekleşmişse ayrıca tehdit suçundan ceza verilmez. Zira bu durumda bileşik suç mevcut olduğundan, tehdit, TCK m. 116/4’deki konut dokunulmazlığının ihlali suçunun unsuru kabul edilir.
- “…sanığın, müştekileri oturdukları apartmanın içine kadar takip edip devamında müştekilerin evine zorla girmeye çalışması, müşteki …’in kapıyı kapatmak istemesi üzerine sanığın kapı aralığına ayağını koyup tabanca göstererek ateş etmesi ve ihbar eden Akhisar Ağır Ceza Mahkemesi’nde görülen 2012/127 Esas ve 2012/208 Karar sayılı dosya kapsamından, müşteki …’in sanığın elinde tabanca olmasından ve sanığın kapıyı itmesine daha fazla dayanamadığından kapıyı bıraktığını beyan etmesi ve müşteki … ile tanık Mustafa Baykul’un da bu çerçevede beyanlarda bulunduklarının anlaşılması karşısında, tehdidin konut dokunulmazlığının ihlali suçunun unsuru olduğu, tehdit eyleminin silahla gerçekleştirilmesinin ise TCK’nın 119/1-a maddesindeki artırım nedeni olduğu…” Y. 4. Ceza Dairesi 2019/5296 E. , 2021/26232 K.
Gece Vakti İşlenen Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu
Suçun gece vakti işlenmesi de daha yüksek cezayı gerektirmektedir. Peki gece vakti nedir? TCK m. 6/1-e hükmüne göre gece vakti, güneşin batmasından bir saat sonra başlayan ve doğmasından bir saat öncesine kadar devam eden süredir. Dolayısıyla saat 6’da güneşin doğduğu bir günde saat 5’ten önce işlenen konut dokunulmazlığını ihlalin cezası 1 yıldan 3 yıla kadar hapistir.
- “… suç tarihinde Gaziosmanpaşa İlçesinde güneşin saat 07:23’de doğduğunun ve 5237 sayılı TCK’nın 6/1-e maddesi gereğince saat 06:23 öncesinin gece olduğunun anlaşılması karşısında, eylemin gece işlendiğinin kabulü ile sanık hakkında TCK’nın 116/4 maddesinin uygulanması gerektiği düşünülmemiş …” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/24721 E. , 2021/20404 K.
Suçun gerçekleşme zamanı tam olarak tespit edilemiyorsa, sanık şüpheden yaralanacaktır. Dolayısıyla suç gün vaktinde işlenmiş gibi cezaya hükmolunur. Bu nedenle, ne zaman işlendiği tespit edilemeyen konut dokunulmazlığını ihlal suçunun cezası 6 aydan 2 yıla kadar hapistir. Zira suçun temel halinden cezalandırma yapılır.
- “…Müştekinin olay günü gece saat 23:50 sıralarında kuşlarını kontrol ettiğini, sabah saat 09:00 sıralarında yem vermek için gittiğinde yerlerinde olmadıklarını farkettiği şeklindeki beyanı karşısında, suç tarihinde gece zaman diliminin saat 03:58 de sona erdiği gözetildiğinde, hırsızlık ve konut dokunulmazlığını bozma suçlarının gece sayılan zaman diliminde işlendiğine ilişkin bir kanıt bulunmadığı halde, hırsızlık suçundan TCK’nın 143. maddesinin ve işyeri konut dokunulmazlığını ihlal suçundan ise TCK’nın 116/4. maddesinin uygulanması…” Y. 6. Ceza Dairesi 2021/4097 E. , 2021/19242 K.
- “…Katılan …’nın ve tanık …’in soruşturma aşamasında alınan ifadelerine göre, sanığın 21:00 sıralarında katılanın evinde olduğunu, katılanın ellerini bağlayarak darp ettiğini, katılanın çığlıkları üzerine tanık …’in geldiğini ve akabinde sanığın katılanı bağlı şekilde bırakarak evden ayrıldığını beyan etmeleri karşısında; şüpheden sanık yararlanır ilkesi gereği konut dokunulmazlığını ihlali suçunun sanık lehine gündüz sayılan zaman dilimi içerisinde işlendiğinin kabul edilmesi gerektiği gözetilmeden sanık hakkında 116/4. maddesi uyarınca hüküm kurulması suretiyle fazla ceza tayin edilmesi…” Y. 8. Ceza Dairesi 2019/5017 E. , 2021/22353 K.
Cezayı Bir Kat Artıran Haller – TCK 119
Aşağıdaki hallerden biri mevcutsa, konut dokunulmazlığını ihlal suçu işleyene verilecek ceza bir kat artırılacaktır.
- Silahla,
- Kişinin kendisini tanınmayacak bir hale koyması suretiyle, imzasız mektupla veya özel işaretlerle,
- Birden fazla kişi tarafından birlikte,
- Var olan veya var sayılan suç örgütlerinin oluşturdukları korkutucu güçten yararlanılarak,
- Kamu görevinin sağladığı nüfuz kötüye kullanılmak suretiyle.
Silah Kullanarak Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu
Suç işlenirken silah kullanılmışsa ceza bir kat artacaktır. Peki silah kapsamına neler girecektir? Saldırı ve savunma amacıyla yapılmış olsun veya olmasın, fiilen saldırı ve savunmada kullanılmaya elverişli her şey silah sayılabilecektir. Dolayısıyla konuta giren kişinin elinde sopa olması dahi cezayı artırabilir.
- “…Suça sürüklenen çocuk hakkında konut dokunulmazlığının ihlali suçundan kurulan hükme yönelik temyiz isteminin incelenmesinde; Suça sürüklenen çocuğun eylemini gece vakti ve silahtan sayılan sopa ile gerçekleştirdiği sabit olduğu halde hakkında TCK’nın 116/4 ve 119/1-a maddelerinin uygulanmaması…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/24656 E. , 2021/7925 K.
Failin Kendisini Tanınmayacak Hale Getirmesi, Maske Takması vb.
Fail kendisini tanınmayacak hale getirmişse, konut dokunulmazlığını ihlal suçunun cezası bir kat artacaktır. Kar maskesi takılması buna örnek olabilir.
- “…hırsızlık ve iş yeri dokunulmazlığının ihlali suçlarının gece vakti işlendiğinin, ayrıca yine kamera kaydına göre eylemi gerçekleştiren şahsın yüzünde kar maskesi bulunduğunun anlaşılması karşısında, suça sürüklenen çocuk hakkında 5237 sayılı TCK’nın 143, 116/4 ve 119/1-b maddelerinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/13374 E. , 2021/861 K.
Sadece şapka, bere veya kapşon vb. takan faile bu hüküm uygulanmayacaktır. Zira bunların onu tanınmayacak hale getireceğini söyleyemeyiz.
- “…Müştekinin özellikle soruşturma aşamasında verdiği ifadesindeki “uyuduğum sırada sesini tanıdığım ve sesinden … olduğunu düşündüğüm şahıs benim yatağımın başına geldi ve bana … seni pişman edeceğim dedi., Ben o gün …’in yüzünü görmedim. Kafasında şapka gibi bir şeyler vardı fakat sesinden kesinlikle tanıdım” şeklindeki beyanı dikkate alındığında, sanığın sadece bere takmasının kendisini tanınmayacak hale getirmeyeceği, kaldı ki bu durumun konut dokunulmazlığının ihlali suçu yönünden kolaylaştırıcı bir vasıta olarak kullanılmadığı gözetilmeden, sanığa verilen cezanın TCK’nın 119/1-b maddesi uyarınca artırılması…” Y. 13. Ceza Dairesi 2020/1965 E. , 2020/4345 K.
Durum böyle olmakla beraber, bu eşyalar yüzü kapatacak şekilde kullanılmışsa konut dokunulmazlığının ihlalinden verilecek ceza bir kat artırılır.
- “…Suça sürüklenen çocuğun yüzünü kapüşonlu mont ile kapattığı halde müştekinin işyerinden hırsızlık suçunu gerçekleştirdiğinin anlaşılması karşısında, eylemlerinin TCK’nın 142/2-f ve 119/1-b bendlerinde düzenlenen tanınmamak için tedbir alarak hırsızlık ve işyeri dokunulmazlığının ihlali suçlarını oluşturduğu gözetilmeden…” Y. 13. Ceza Dairesi 2015/9252 E. , 2016/12982 K.
Birden Fazla Kişiyle Birlikte İşlenen Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçu
Kanun koyucu, suçun birden fazla kişiyle birlikte işlenmesini de konut dokunulmazlığının ihlalinde cezayı bir kat artıran bir sebep olarak öngörmüştür. Dolayısıyla birden fazev basmanın cezası bir kat ar
Birden fazla kişiyle birlikte ev basma suretiyle işlenen konut dokunulmazlığının ihlal suçunun cezası 1 yıl ile 4 yıl arası hapistir. Birden fazla kişiyle cebir ve tehdit kullanarak işlenen ev basma suçunun cezası ise 2 yıldan 6 yıla kadar hapistir.
- “…Sanıkların konut dokunulmazlığının ihlali eylemlerini birden fazla kişiyle birlikte gerçekleştirdikleri kabul edilmesine karşın cezayı aleyhe değiştirme yasağının ceza miktarı bakımından oluşacağı gözetilmeksizin sanıklar hakkında TCK’nın 119/1-c maddesinin uygulanması gerektiğinin gözetilmemesi…” Y. 4. Ceza Dairesi 2020/6231 E. , 2021/23807 K.
- “…Oluşa ve dosya içeriğine göre, eylemin fikir birliği içinde hareket edilerek birden fazla kikiyle birlikte gerçekleştirildiğinin anlaşılması karşısında, TCK’nın 119/1 -c. maddesinin uygulanması gereğinin gözetilmemesi…” Y. 13. Ceza Dairesi 2014/36890 E. , 2015/3339 K.
Suç Örgütlerinin Korkutucu Gücünden Faydalanılması
Fail suç örgütlerinin korkutucu gücünden yararlanarak suçu işlemişse, konut dokunulmazlığını ihlalin cezası yine bir kat artacaktır. Cezada artırım yapılabilmesi için bahse konu olan suç örgütünün gerçekten var olup olmaması önemli değildir. Mağdurun, failin suç örgütünün gücünü kullanıp kullanamayacağı hususunda şüpheye düşmesi dahi yeterli olacaktır.
Polisin Ev ve İş Yerine Girerek Haksız Arama Yapması
Görevinin sağladığı nüfuzu kötüye kullanarak mağdurun ev veya iş yerine giren kamu görevlisinin cezası bir kat artırılacaktır. Polisin elinde arama kararı olmaksızın başkasının evine girmesini bu kapsamda değerlendirebiliriz.
- “…Hukuka aykırı aramanın maddi ceza hukuku bakımından yaptırımı ise eylemin suç teşkil etmesidir. 5237 sayılı TCK’nın “haksız arama” başlıklı 120. maddesinde hukuka aykırı olarak bir kimsenin üstünü veya eşyasını arayan kamu görevlisinin üç aydan bir yıla kadar hapis cezası ile cezalandırılacağı öngörülmüştür. Konut ve işyerleri bakımından hukuka aykırı aramalar ise 5237 sayılı TCK’nın 116 ve 119/1-e maddeleri kapsamında değerlendirilecektir…” Y. 18. Ceza Dairesi 2017/4218 E. , 2019/8907 K. (Karşı Görüş)
Konut Dokunulmazlığını İhlal Suçunda Şikayet ve Uzlaşma
Konut dokunulmazlığının ihlali suçunun cezalandırılması şikayete tabidir. Dolayısıyla sanık yargılanırken mağdur şikayetini geri çekerse, dava düşecektir. Dosyanın uzlaşma yoluyla kapatılması da mümkündür. Fakat uzlaşmaya tabi olmayan bir suçla birlikte işlenmişse uzlaşma hükümleri uygulanamaz.
Durum böyle olmakla beraber, suç işlenirken cebir veya tehdit kullanılmışsa ya da cezayı artıran nitelikli hal mevcutsa suç şikayete tabi olmaktan çıkar. TCK 119’da sayılan ve cezayı bir kat artıran nitelikli hallerin bulunduğu konut dokunulmazlığını ihlal suçlarında uzlaşma hükümleri de uygulanamaz. Fakat bu hallerin bulunmadığı ve sadece cebir veya tehditin kullanıldığı ya da gece vakti işlenen suçlarda uzlaşma mümkündür.
- “…Soruşturma aşamasında müştekiler bakımından düzenlenen uzlaşma teklif formunda suç isminin “konut dokunulmazlığının ihlali” yerine, “kişilerin huzur ve sükununu bozma” olarak belirtilerek usulüne uygun uzlaşma teklif edilmediğinin, yine sanığa uzlaşma teklifinde bulunulmadığının anlaşılması karşısında; sanık hakkında 5237 sayılı TCK’nın 116/4. maddesinde düzenlenen geceleyin konut dokunulmazlığının ihlali suçunun uzlaşma kapsamında olduğu, soruşturma ve kovuşturma aşamalarında usulüne göre uzlaştırma işleminin yapılmadığının anlaşılması karşısında, 5271 sayılı CMK’nın 253. maddesinde öngörülen yönteme uygun biçimde sanık ve müştekiler arasında uzlaştırma işlemi yapılmadan mahkumiyet hükmü kurulması…” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/29683 E. , 2021/20553 K.
- “…Sanığın eylemine uyan TCK’nın 116/1, 119/1-a,c. maddelerinde düzenlenen birden fazla kişi tarafından birlikte ve silahla konut dokunulmazlığının ihlali suçunun uzlaşma kapsamında olmaması nedeniyle tebliğnamedeki bozma düşüncesine iştirak edilmemiştir….” Y. 2. Ceza Dairesi 2020/15266 E. , 2021/17917 K.
Sıkça Sorulan Sorular
Evet, konut dokunulmazlığını ihlal nedeniyle manevi acı, üzüntü, sıkıntı, güvensizlik hisseden mağdurun bu sebeple manevi tazminat talep etmesi mümkündür. Fakat ceza yargılamasında uzlaşılmamışsa, bu taleplerini ceza yargılamasında değil, hukuk mahkemesi önünde ileri sürmeleri gerekecektir.
Olay üzerinden 8 yıl geçtikten dava zamanaşımı süresi dolacaktır. Fakat cezayı artıran nitelikli haller mevcutsa, mesela konut dokunulmazlığının ihlali gece vakti birden fazla kişiyle birlikte işlenmişse dava zamanaşımı süresi 15 yıldır.
Sanık, hakkında HAGB veya ceza ertelemesi kararı verilmesi durumunda cezaevine girmez. Fakat denetim süresi içinde kasıtlı suç işlerse konut dokunulmazlığını ihlalden dolayı cezaevine girebilecektir. Mahkemenin hapis cezası yerine adli para cezasına karar vermesi de mümkündür.
Evet, cezayı artıran nitelikli bir hal mevcut değilse basit yargılama usulünün uygulanması mümkündür. Bu durumda duruşma yapılmaz ve mahkumiyet kararı verilmesi durumunda sonuç ceza dörtte bir oranında indirilir.