Nafaka alacağına ilişkin icra takibinin şekli, nafakanın tedbir nafakası mı yoksa nihai hükme bağlanmış bir nafaka mı olduğuna göre değişir. Şöyle ki, boşanma davası devam ederken mahkemenin kararlaştırdığı tedbir nafakası olup, bu tarz nafakalar ilamsız icraya konu olur. Nihai hükme bağlanan yoksulluk ve iştirak nafakaları ise ilamlı icranın konusu olacaklardır.
Peki nafakaya ilişkin icra takibinin ilamlı veya ilamsız olması ne gibi farklar yaratır? En belirgin farklılık, itiraz sebeplerinin ve yönteminin birbirinden farklı olmasıdır. Şöyle ki,
- İlama dayanan nafakaya karşı yalnızca ödemiş olma, borcun ertelenmiş olması ve zamanaşımı itirazları yapılabilir. Tedbir nafakasına ilişkin ilamsız takipte ise genel olarak borca itiraz edilebilmesi mümkündür; fakat bu itiraz icra mahkemesince kaldırılabilir.
- İlamlı nafaka takibinde itiraz icra mahkemesine yapılır ve bu itiraz duruma göre reddedilirken, ilamsız olanda itiraz icra müdürlüğüne yapılır ve takibi kendiliğinden durdurur.
Görüldüğü üzere borçlunun ilamlı takiplere karşı koyması çok daha zordur. Ancak tedbir nafakası da bir mahkeme kararına dayandığından, diğer ilamsız takiplere kıyasen epey avantajlıdır. Zira borçlu ödeme emrine itiraz etmiş olsa bile bu itirazın kaldırılması çok zor değildir. Buna ek olarak alacaklı lehine %20 tazminata da hükmedilebilir. İlamlı takibe konu nafakalarda ise alacaklının bu tarz bir tazminata hak kazanması mümkün değildir.
- “…Mahkemece ilamla hüküm altına alınan yoksulluk nafakasının ilamsız takip yapılamayacağına ve ilamlı takipte icra inkar tazminatı verilemeyeceğine ilişkin gerekçesinde hukuka aykırı yön bulunmamaktadır…” Y. 12. Hukuk Dairesi 2020/8421 E., 2021/3758 K.
Peki icra takibi nasıl başlatılacaktır? Takip yöntemini belirledikten sonra bir takip talebi dilekçesi oluşturulması gerekecektir. Bu dilekçede hem takip tarihine kadar birikmiş nafaka alacakları hem de bunların muaccel oldukları tarihten itibaren işleyen faizleri sıralanmalıdır. Ayrıca gelecekte işleyen nafaka alacakları da bu takibe dahil edilebilir ki biz de çoğunlukla bunu tercih etmekteyiz. Takip yöntemi olaraksa genel haciz veya iflas yolunun seçildiği belirtilebilir. Eğer borçlu kişi tacir değilse haciz yolu tercih edilmelidir, hem bunu takip etmesi de daha kolaydır.
Takip talebinin teslimiyle ödeme/icra emri tebliğ edilir ve dosyanın kesinleşmesi beklenir. Eğer bir itiraz olmazsa da dosya kesinleşecektir. Bu aşamadan sonra artık haciz konulabilir. Ne tür mallara haciz koyabiliriz? Aslında nelere haciz koyabileceğimizden çok nelere haciz koyamayacağımızdan bahsetmek daha yerinde olacaktır. Bu konuyla ilgili ayrıntılı bilgi için Haczedilemeyen Mallar başlıklı yazımıza göz atabilirsiniz.
Takiplerin haciz ve sonrasındaki aşamaları önceki aşamalardan çok daha zorlu olacaktır. Zira icra müdürlüğünün emrine rağmen ödemeyen ve hacze mecbur eden bir nafaka borçlusu söz konusudur. Cebri icra yoluyla alacağı tahsil ederken sürecin başından sonuna kadar her biri farklı bir teknik hamleyi gerektiren sayısız olasılık söz konu olabilir. Bu nedenle icra takiplerine ilişkin verdiğimiz danışmanlık hizmetlerinde danışanların içinde bulunduğu duruma göre değerlendirme yapmak zorundayız.
Bağlantılı Yazı: Nafakanın Kaldırılması ve Azaltılması Davası
Avukat Oğuzhan Yazıcı, 2017 yılında İstanbul Üniversitesi Hukuk Fakültesinden mezun olduktan sonra stajını tamamlamış ve ruhsatını aldığından beri İstanbul Barosu'na bağlı olarak avukatlık yapmaktadır. Özel hukuk alanındaki yüksek lisansını da İstanbul Üniversitesinde tamamlamıştır. (ORCID ID: 0009-0005-8249-8432)
Kurumsal icra (para tahsili) işleri yapmamaktayız. Dolayısıyla lütfen kendisini adımızla tanıtıp çeşitli nedenlerle sizden para isteyenlere para göndermeyin. Sahte hesaplarla iletişime geçenlere karşılık dahi vermeyin.
