Y. 5. Hukuk Dairesi 2021/11038 E., 2021/13999 K.
“İçtihat Metni”
MAHKEMESİ :Asliye Hukuk Mahkemesi
Trafik kazasından kaynaklı tazminat istemine ilişkin olarak açılan davada Ankara 1. Asliye Ticaret ve Seydişehir 1. Asliye Hukuk (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla) Mahkemelerince ayrı ayrı yetkisizlik kararı verilmesi nedeni ile dosyada son karar bölge adliye mahkemelerinin faaliyete geçmesinden sonra verilmiş ise de iki farklı bölge adliye mahkemesinin yargı çevresinde kalan mahkemelerce karşılıklı olarak yetkisizlik kararı verilmiş olması ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince bölge adliye mahkemeleri hukuk dairelerinin görevinin yargı çevresi içerisinde bulunan adlî yargı ilk derece hukuk mahkemeleri arasındaki yetki ve görev uyuşmazlıklarını çözmek olduğundan yargı yerinin belirlenmesi için gönderilen dosya içindeki tüm belgeler incelendi, gereği düşünüldü:
– K A R A R –
Dava, trafik kazasından kaynaklı tazminat istemine ilişkindir.
Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nce, HMK’nın 16. maddesi gereğince zarar gören davacının ikametgahının bulunduğu yer itibari ile ve haksız fiilin gerçekleştiği yer itibariyle davada Konya İli Seydişehir Mahkemelerinin yetkili olduğu, davalının muamele merkezi itibariyle de davada İstanbul Anadolu Mahkemelerinin yetkili olduğu, davaya konu sigorta poliçesine aracılık eden şirketin adresinin Konya olduğu, Yargıtay Hukuk Genel Kurulu’nun 2017/17-1092 Esas, 2018/463 Karar sayılı ilamında da belirtildiği üzere 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda davalı … şirketinin bölge müdürlüğünün yetkili olduğuna dair bir düzenleme bulunmadığı, kanunda bulunmayan bir düzenlemeyi yorum yoluyla genişletilip sigorta şirketlerinin bölge müdürlüklerinin bulunduğu yerin eldeki davada yetkili mahkeme olarak kabul edilmeyeceği, davacının yetkili olmayan Ankara Ticaret Mahkemelerinde davayı açtığı ve davalı vekilinin süresi içerisinde yetki itirazı bulunduğu gerekçesi ile yetkisizlik kararı verilmiştir.
Seydişehir 1. Asliye Hukuk Mahkemesi’nce (Asliye Ticaret Mahkemesi sıfatıyla), davalı tarafça süresi içinde cevap dilekçesi nde yetkili mahkemenin “İstanbul ve Konya” mahkemeleri olduğu şeklinde birden fazla mahkeme gösterildiği ve kanunun amir hükmü gereği davalının yetkili mahkemelerden hangisini seçtiğini belirtmediği, bu durumda davalının usulüne uygun olarak yetki itirazında bulunduğunun kabul edilemeyeceği, kaldı ki davalı tarafça Seydişehir Mahkemelerinden de bahsedilmediği, usulüne uygun yetki itirazında bulunulmadığı durumlarda ise davanın ilk açıldığı mahkemenin yetkili hale geleceği gerekçesi ile yetkisizlik kararı verilmiştir.
6100 sayılı HMK’nın genel yetkiyi düzenleyen 6. maddesininin birinci fıkrasına göre; “Genel yetkili mahkeme, davalı gerçek veya tüzel kişinin davanın açıldığı tarihteki yerleşim yeri mahkemesidir.” Yine aynı Kanunun 16. maddesinde ise, “Haksız fiilden doğan davalarda, haksız fiilin işlendiği veya zararın meydana geldiği yahut gelme ihtimalinin bulunduğu yer ya da zarar görenin yerleşim yeri mahkemesi de yetkilidir.” hükmü yer almaktadır.
Diğer taraftan 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanunu’nun 110. maddesi ile ZMSS Genel Şartlarının C.7. maddesinde ise “Motorlu araç kazalarından dolayı hukukî sorumluluğa ilişkin davalar, sigortacının merkez veya şubesinin veya sigorta sözleşmesini yapan acentanın bulunduğu yer mahkemelerinden birinde açılabileceği gibi, kazanın vuku bulduğu yer mahkemesinde de açılabilir.” ifadesine yer verilmiştir.
Bir davada, birden fazla genel ve özel yetkili mahkeme varsa, davacı bu mahkemelerden birinde dava açmak hususunda bir seçimlik hakka sahiptir. Davacı, davasını bu genel ve özel yetkili mahkemelerden hiçbirinde açmaz ve yetkisiz bir mahkemede açarsa, o zaman şeçme hakkı davalılara geçer.
6100 sayılı HMK’nın 19. maddesine göre, yetkinin kesin olmadığı davalarda, yetki itirazının, cevap dilekçesinde ileri sürülmesi gerekir ve yetki itirazında bulunan taraf, yetkili mahkemeyi; birden fazla yetkili mahkeme varsa seçtiği mahkemeyi bildirir. Aksi takdirde yetki itirazı dikkate alınmaz. Yetkinin kesin olmadığı davalarda, davalı, süresi içinde ve usûlüne uygun olarak yetki itirazında bulunmazsa, davanın açıldığı mahkeme yetkili hâle gelir hükmü karşısında her ne kadar davalı taraf süresi içinde cevap dilekçesi sunmuş olsa da, cevap dilekçesinde, yetkili mahkemelerin “İstanbul ve Konya ” mahkemeleri olması gerektiğinin belirtildiği, bu şekilde birden fazla mahkemenin yetkili mahkeme olarak gösterildiği; bu durumda davalının usûlüne uygun olarak yetki itirazında bulunduğunun kabul edilemeyeceği, usûlüne uygun yetki itirazında bulunulmadığı durumlarda ise davanın ilk açıldığı mahkemenin yetkili hale geleceği anlaşılmaktadır. Bu nedenle, uyuşmazlığın çözümünde Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi yetkilidir.
Yukarıda açıklanan nedenlerle; 6100 sayılı HMK’nın 21 ve 22. maddeleri ve 5235 sayılı Kanunun 36/3. maddesi gereğince; Ankara 1. Asliye Ticaret Mahkemesi’nin YARGI YERİ OLARAK BELİRLENMESİNE, 29/11/2021 gününde oybirliğiyle karar verildi.